Các cổ đông của Tesla đã phê duyệt gói lương thưởng trị giá lên tới 1 nghìn tỷ USD dành cho CEO Elon Musk với tỷ lệ ủng hộ vượt quá 75% vào ngày 6 tháng 11 năm 2025. Đây là kế hoạch khuyến khích có quy mô chưa từng có trong lịch sử doanh nghiệp, nhằm gắn kết sâu sắc tài sản cá nhân của Musk với tương lai của Tesla trong mười năm tới, cùng hướng tới một kỷ nguyên chuyển đổi chiến lược đầy tham vọng hơn.
I. Nội dung cốt lõi của gói lương thưởng
Về bản chất, đây là một thỏa thuận đặt cược hiệu suất kéo dài mười năm. Thu nhập của Musk hoàn toàn gắn liền với giá trị vốn hóa thị trường và hiệu quả kinh doanh của Tesla. Kế hoạch này thiết kế các mục tiêu giai đoạn rõ ràng, Musk phải lần lượt hoàn thành để nhận được cổ phiếu mới phát hành của Tesla như phần thưởng.
Mục tiêu vốn hóa thị trường
● Giá trị vốn hóa thị trường của Tesla cần tăng từ khoảng 1.5 nghìn tỷ USD hiện tại lên tới 8.5 nghìn tỷ USD.
● Cụ thể, khi vốn hóa đạt 2 nghìn tỷ USD, Musk sẽ nhận được phần thưởng đầu tiên.
● Sau đó, mỗi khi vốn hóa tăng thêm 500 tỷ USD (cho đến 6.5 nghìn tỷ USD), ông sẽ nhận thêm chín phần thưởng nữa.
● Nếu vốn hóa tiếp tục tăng theo từng bậc 1 nghìn tỷ USD lên tới 8.5 nghìn tỷ USD, ông sẽ nhận hai phần thưởng cuối cùng.
Mục tiêu kinh doanh
Kế hoạch cũng đặt ra yêu cầu rất cao đối với hoạt động kinh doanh thực tế của Tesla:
● Hiệu quả tài chính: Lợi nhuận điều chỉnh hàng năm cuối cùng phải đạt 400 tỷ USD.
● Giao xe sản phẩm: Tổng cộng giao 20 triệu xe ô tô và bán 1 triệu robot hình người “Optimus”.
● Triển khai công nghệ: Thương mại hóa 1 triệu taxi robot tự lái hoàn toàn và phát triển 10 triệu người dùng đăng ký FSD (tự lái hoàn toàn) đang hoạt động.
Nếu tất cả các mục tiêu đều đạt được, Musk sẽ nhận được khoảng 423.7 triệu cổ phiếu Tesla, tỷ lệ sở hữu của ông sẽ tăng từ khoảng 13% lên 25%, khi đó giá trị phần cổ phiếu này sẽ vào khoảng 1 nghìn tỷ USD.
II. Chuyển đổi chiến lược và thách thức tiềm ẩn
Kế hoạch lương thưởng này được xem là chìa khóa đảm bảo Musk gắn bó lâu dài và dẫn dắt Tesla thực hiện chuyển đổi chiến lược. Hội đồng quản trị Tesla nhấn mạnh rằng kế hoạch này nhằm khuyến khích Musk thúc đẩy công ty chuyển mình từ một doanh nghiệp xe điện thành một tập đoàn công nghệ tổng hợp tích hợp AI và công nghệ robot.
Tập trung vào AI và robot
● Tại đại hội cổ đông, chính Musk cũng đã vẽ ra viễn cảnh tương lai của công ty, ông cho biết Tesla không chỉ mở ra một chương mới mà còn “mở ra cả một cuốn sách mới”. Trọng tâm chiến lược sẽ xoay quanh taxi tự lái (Cybercab) và phát triển, thương mại hóa robot hình người “Optimus”.
Rủi ro và tranh cãi
Dù kế hoạch được thông qua với số phiếu cao, quá trình xây dựng và thực thi vẫn đối mặt với nhiều thách thức:
● Bài học lịch sử: Kế hoạch lương thưởng năm 2018 của Tesla dành cho Musk, dù đã hoàn thành mục tiêu trước thời hạn, nhưng khoản thưởng trị giá hơn 50 tỷ USD đến nay vẫn chưa được tòa án Mỹ thông qua. Kế hoạch nghìn tỷ USD lần này cũng có thể đối mặt với rủi ro bị xem xét tư pháp.
● Phản đối từ tổ chức: Quỹ tài sản quốc gia lớn nhất thế giới – Quỹ tài sản quốc gia Na Uy từng công khai phản đối kế hoạch lương thưởng này, phản ánh sự lo ngại của một số nhà đầu tư tổ chức về cấu trúc quản trị doanh nghiệp.
III. Ảnh hưởng đối với thị trường tiền mã hóa
Việc thông qua kế hoạch lương thưởng của Musk không chỉ liên quan đến tương lai của Tesla mà còn thu hút sự chú ý lớn trên thị trường tiền mã hóa, đặc biệt là với Dogecoin (DOGE) vốn có mối liên hệ mật thiết với Musk.
Hiệu ứng liên kết giữa Musk và Dogecoin
● Musk được cộng đồng gọi là “cha đẻ của Dogecoin” nhờ sự ủng hộ và ảnh hưởng lâu dài của ông đối với đồng tiền này. Dữ liệu lịch sử cho thấy phát ngôn công khai của Musk từng nhiều lần gây biến động mạnh giá DOGE trong ngắn hạn. Ví dụ, Reuters từng đưa tin vào tháng 4/2023 rằng Dogecoin đã tăng vọt sau khi Musk đổi logo Twitter thành hình ảnh Dogecoin.
Tín hiệu thị trường từ kế hoạch lương thưởng
● Việc thông qua kế hoạch lương thưởng lần này gửi đi một tín hiệu tích cực tới thị trường tiền mã hóa: Musk sẽ tiếp tục là lãnh đạo cốt lõi của Tesla, tập trung thúc đẩy đổi mới công nghệ tiên tiến bao gồm cả AI. Kỳ vọng về sự lãnh đạo ổn định lâu dài này đã củng cố niềm tin của thị trường vào ảnh hưởng liên tục của ông đối với các loại tiền mã hóa liên quan (như Dogecoin).
IV. Bài học quản trị cho ngành công nghiệp tiền mã hóa
Gói lương thưởng “khủng” của Musk có logic cốt lõi là thông qua cơ chế siêu dài hạn, chia giai đoạn và gắn chặt với các chỉ số hiệu suất rõ ràng, gắn lợi ích của nhân vật chủ chốt (Musk) với sự phát triển dài hạn của công ty (Tesla). Mô hình này mang lại giá trị tham khảo quý báu cho ngành công nghiệp tiền mã hóa vốn còn non trẻ về cơ chế quản trị.
Mô hình khuyến khích có thể học hỏi
Các dự án tiền mã hóa có thể tham khảo khung này để thiết kế mô hình khuyến khích hoàn thiện hơn:
● Khóa dài hạn: Token của dự án có thể bị khóa trong 8-10 năm, mở khóa theo nhiều giai đoạn.
● Mục tiêu kép: Mỗi giai đoạn mở khóa phải đồng thời đáp ứng tăng trưởng vốn hóa và xây dựng công nghệ/hệ sinh thái.
● Thực thi bằng hợp đồng thông minh: Sử dụng hợp đồng thông minh để tự động thực hiện điều kiện mở khóa, đảm bảo quy tắc minh bạch, không bị can thiệp thủ công.
Mô hình quản trị “kiểu Musk” này kỳ vọng sẽ giải quyết các vấn đề hiện tại của ngành tiền mã hóa như dự án phát hành token rồi nhanh chóng bán tháo, tiến độ triển khai công nghệ chậm, đồng thời thúc đẩy dự án và nhà đầu tư cộng đồng trở thành cộng đồng lợi ích thực sự.
