EXIP: Dịch vụ tên miền và tên miền cấp cao nhất phi tập trung dựa trên NFT

EXIP là gì

Các bạn thân mến, hãy tưởng tượng internet mà chúng ta sử dụng hàng ngày giống như một thành phố khổng lồ, còn tên miền website (ví dụ google.com) chính là địa chỉ của từng tòa nhà trong thành phố đó. Hiện nay, việc phân phối và quản lý các địa chỉ này phần lớn do một số tổ chức tập trung kiểm soát. Dự án EXIP, tên đầy đủ là “Extreme Internet Protocol”, giống như một kế hoạch đầy tham vọng, muốn sử dụng công nghệ blockchain để thiết kế lại “hệ thống địa chỉ thành phố” này, giúp internet trở nên phi tập trung hơn, trao quyền kiểm soát tên miền về tay người dùng thông thường.

Nói đơn giản, mục tiêu của EXIP là tạo ra một hệ thống tên miền dựa trên blockchain (Blockchain DNS), để tên miền và tên miền cấp cao nhất (TLD, ví dụ .com hoặc .org) không còn bị các tổ chức truyền thống kiểm soát, mà được ghi nhận trên blockchain dưới dạng một loại tài sản số gọi là “token không thể thay thế” (NFT), chứng minh bạn là chủ sở hữu duy nhất của nó. Token không thể thay thế (NFT): Bạn có thể hiểu nó như “vật phẩm sưu tầm số” hoặc “giấy chứng nhận quyền sở hữu số” trên blockchain, mỗi NFT là duy nhất, không thể thay thế, dùng để đại diện cho tài sản số cụ thể như tác phẩm nghệ thuật, vật phẩm game, hoặc ở đây là tên miền của bạn.

Dự án này muốn giải quyết vấn đề cốt lõi là hệ thống tên miền internet hiện tại quá tập trung, dẫn đến nguy cơ bị kiểm duyệt, thu hồi, thậm chí bị các tập đoàn lớn độc quyền. EXIP hy vọng thông qua công nghệ blockchain, cá nhân, doanh nghiệp và cả tổ chức chính phủ đều có thể sở hữu tên miền thực sự thuộc về mình, không bị bên thứ ba can thiệp.

Các trường hợp sử dụng điển hình gồm: người dùng có thể mua, bán và đấu giá tên miền cũng như tên miền cấp cao nhất trên nền tảng EXIP, tất cả đều tồn tại dưới dạng NFT. Để truy cập các tên miền trên blockchain này, EXIP còn dự định ra mắt trình duyệt riêng hoặc tiện ích mở rộng cho trình duyệt, giống như bạn cài một plugin, là có thể khám phá thế giới internet phi tập trung.

Tầm nhìn và giá trị cốt lõi của dự án

Tầm nhìn của EXIP rất lớn, mong muốn “phi tập trung hóa internet”, phá vỡ sự độc quyền kiểm soát tên miền và tên miền cấp cao nhất của một số tổ chức như ICANN và IANA. Hãy tưởng tượng, nếu địa chỉ nhà bạn không do một tổ chức trung tâm quản lý mà được ghi lại trên một sổ cái công khai, minh bạch, mọi người cùng duy trì, và bạn có quyền sở hữu tuyệt đối địa chỉ đó, EXIP muốn mang ý tưởng này vào lĩnh vực tên miền internet.

Dự án cho rằng, internet hiện nay tuy mang lại nhiều tiện ích nhưng kiến trúc nền tảng của nó không được thiết kế cho vai trò toàn cầu quan trọng như vậy, tính tập trung khiến các tập đoàn lớn và tổ chức có thể kiểm duyệt hoặc xóa tên miền tùy ý. Giá trị cốt lõi của EXIP là cung cấp một giải pháp “full-stack”, không chỉ có tên miền blockchain mà còn có trình duyệt phi tập trung và bộ phân giải DNS, giúp người dùng thực sự sở hữu và kiểm soát danh tính số cũng như sự hiện diện trực tuyến của mình. Điều này khác với một số dự án chỉ cung cấp tên miền blockchain trên thị trường, EXIP hướng tới xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh hơn.

Đặc điểm kỹ thuật

Cốt lõi công nghệ của dự án EXIP là hệ thống tên miền blockchain (Blockchain DNS). Hệ thống này ghi nhận quyền sở hữu và quản lý tên miền dưới dạng NFT trên blockchain, đảm bảo không thể bị sửa đổi và phi tập trung. Bạn có thể hiểu là tên miền của bạn không còn là thuê mà là một tài sản số thực sự thuộc về bạn.

Để mở rộng ứng dụng và tăng tính linh hoạt, EXIP áp dụng chiến lược đa chuỗi. Dự án ban đầu phát hành token trên Binance Smart Chain (BSC), và dự kiến sẽ hỗ trợ thêm Ethereum, Stellar cùng các blockchain khác trong tương lai. Thành viên cộng đồng còn có thể bỏ phiếu quyết định việc tạo token EXIP trên nhiều blockchain hơn, giúp dự án có khả năng mở rộng và thích nghi mạnh mẽ. Binance Smart Chain (BSC): Một nền tảng blockchain do sàn giao dịch tiền mã hóa Binance phát triển, nổi tiếng với tốc độ giao dịch nhanh và chi phí thấp.

Để người dùng truy cập các tên miền trên blockchain, EXIP dự định phát triển trình duyệt và tiện ích mở rộng cho trình duyệt riêng. Giống như bạn cài plugin trên Chrome hoặc Firefox, tiện ích EXIP sẽ giúp bạn truy cập tên miền phi tập trung một cách liền mạch, đồng thời dự án cũng lên kế hoạch cung cấp “cầu nối” để tương thích với hệ thống tên miền truyền thống.

Bên cạnh đó, EXIP còn tích hợp công nghệ IPFS (InterPlanetary File System), cho phép người dùng dễ dàng lưu trữ website tĩnh phi tập trung. IPFS: Một hệ thống lưu trữ tệp phân tán ngang hàng, có thể hiểu là một dạng lưu trữ đám mây phi tập trung, giúp nội dung website không còn phụ thuộc vào một máy chủ duy nhất.

Hệ thống DNS của dự án sẽ được duy trì bởi các node do cộng đồng vận hành, tương tự vai trò của thợ đào trong mạng Bitcoin, đảm bảo hệ thống không dễ bị đóng cửa hoặc kiểm duyệt, thực sự hiện thực hóa tầm nhìn “internet thuộc về cộng đồng”.

Kinh tế học token

Token gốc của dự án EXIP cũng mang tên EXIP, là một loại “token tiện ích và quản trị” đa chức năng. Ban đầu, token EXIP được phát hành theo chuẩn BEP20 trên Binance Smart Chain (BSC). BEP20: Chuẩn token trên Binance Smart Chain, tương tự như chuẩn ERC20 trên Ethereum.

Tổng cung token EXIP được đặt ở mức 2,1 triệu, con số này khá nhỏ, so sánh với tổng cung 21 triệu của Bitcoin nhằm nhấn mạnh tính khan hiếm. Dự án dự kiến mint 2,1 triệu token EXIP trên BSC, đồng thời mint số lượng tương đương trên Ethereum và Stellar, các token bổ sung này sẽ bị khóa cho đến khi doanh số bán token EXIP vượt ngưỡng nhất định (trên 1,1 triệu).

Các mục đích sử dụng chính của token EXIP gồm:

• Mua, bán và đấu giá tên miền và tên miền cấp cao nhất: Người dùng cần sử dụng token EXIP khi giao dịch tên miền trong hệ sinh thái EXIP.
• Staking (đặt cọc): Chủ sở hữu token có thể staking EXIP để nhận thưởng. Khi có tên miền hoặc TLD được mua hoặc đấu giá, người staking sẽ nhận 21% lợi nhuận. Staking: Khóa tiền mã hóa của bạn vào mạng blockchain để hỗ trợ vận hành và bảo mật mạng, đồng thời nhận phần thưởng tương ứng.
• Quản trị: Chủ sở hữu token EXIP có quyền bỏ phiếu, tham gia quản trị cộng đồng, thậm chí quyết định các vấn đề quan trọng như thu hồi hoặc tịch thu tên miền.
• Giảm giá: Sử dụng token EXIP để mua tên miền và TLD sẽ được hưởng mức giảm giá.

Theo thông tin năm 2021, kế hoạch phân bổ token EXIP như sau: đội ngũ 3%, cố vấn 1%, quảng bá 1%, presale 1%, ITO (phát hành token lần đầu) 1%, IEO (phát hành trên sàn giao dịch lần đầu) 4%, IDO (phát hành trên sàn phi tập trung lần đầu) 3%, và các vòng phát hành tiếp theo trên sàn giao dịch (lần lượt là 19%, 23%, 23% và 16%).

Đội ngũ, quản trị và tài chính

Dự án EXIP được xây dựng bởi một đội ngũ quốc tế đa dạng, các thành viên có chuyên môn về công nghệ blockchain, an ninh mạng và công nghệ tài chính.

Các thành viên chủ chốt gồm:

• Shashi Meghawarna: Nhà sáng lập kiêm CEO, đồng thời là nhà sáng lập Mobiglotech Blockchain Corp Pvt Ltd.
• Sahan Gunathilaka: Người liên hệ dự án.
• Sharmilan Somasundaram: Đối tác blockchain, đồng sáng lập kiêm CEO Niftron (công ty cung cấp dịch vụ blockchain).
• Nisal Fernando: Giám đốc tài chính, chuyên gia CFA.
• Aven Perera: Giám đốc R&D.
• Jajeththanan Sabapathipillai: Đối tác blockchain, kỹ sư blockchain và lập trình viên full-stack.
• Tharaka Rajapaksha: Giám đốc an ninh thông tin.

Về quản trị, EXIP nhấn mạnh là dự án “do cộng đồng dẫn dắt”, chủ sở hữu token có quyền bỏ phiếu, tham gia các quyết định quan trọng của dự án. Mô hình này nhằm đảm bảo hướng đi và phát triển của dự án phù hợp lợi ích chung của cộng đồng, tránh quyền lực tập trung.

Về tài chính, dự án đặt hard cap bán token là 30 triệu USD vào năm 2021, và khởi động IEO vào ngày 11/6/2021. Ngoài ra, một bài viết tháng 6/2021 cho biết dự án đang tìm kiếm khoản đầu tư 1 triệu USD.

Lộ trình phát triển

Theo thông tin công khai năm 2021, các mốc quan trọng và kế hoạch của EXIP gồm:

• Tháng 5/2021: Công bố chi tiết dự án và thông báo IEO.
• 11/6/2021: Khởi động IEO trên nhiều sàn giao dịch.
• Từ tháng 10/2021: Thành viên cộng đồng có thể tải và vận hành phần mềm node EXIP, tham gia vận hành hệ thống DNS phi tập trung.

Kế hoạch quan trọng trong tương lai (dựa trên thông tin năm 2021) gồm:

• Phát hành số lượng token EXIP tương đương trên blockchain Ethereum.
• Quyết định thông qua bỏ phiếu cộng đồng việc tạo token EXIP trên nhiều blockchain khác để tăng khả năng tương thích.
• Tiếp tục phát triển, hoàn thiện trình duyệt EXIP, tiện ích mở rộng và hệ thống DNS phi tập trung.

Lưu ý quan trọng: Thông tin lộ trình trên chủ yếu dựa vào tài liệu công khai năm 2021. Do thiếu cập nhật chính thức mới nhất, tiến độ thực tế và kế hoạch tương lai của dự án có thể đã thay đổi.

Nhắc nhở về rủi ro phổ biến

Các bạn thân mến, khi tìm hiểu bất kỳ dự án blockchain nào, đặc biệt là dự án giai đoạn đầu, cần nhận thức rõ các rủi ro tiềm ẩn. Đối với EXIP, dựa trên thông tin hiện có, dưới đây là một số rủi ro cần lưu ý:

• Rủi ro về mức độ hoạt động và minh bạch thông tin: Chúng tôi nhận thấy thông tin chính thức mới nhất về EXIP rất hạn chế, website chính thức (exip.live) dường như không truy cập được, cũng không tìm thấy kho mã nguồn GitHub chính thức hoạt động. Đây là cảnh báo quan trọng với một dự án blockchain, có thể dự án đã ngừng phát triển, hoạt động rất thấp hoặc không đạt tiến độ như kỳ vọng.
• Rủi ro kỹ thuật và bảo mật: Dù dự án đề xuất các ý tưởng mới như DNS phi tập trung, tên miền NFT, nhưng bất kỳ công nghệ mới nào cũng tiềm ẩn thách thức kỹ thuật và lỗ hổng bảo mật chưa biết. Nếu dự án không tiếp tục phát triển và duy trì, tính bảo mật sẽ không được đảm bảo.
• Rủi ro về thị trường và cạnh tranh: Lĩnh vực tên miền phi tập trung có nhiều đối thủ cạnh tranh, EXIP có thể gặp khó khăn trong việc nổi bật và được người dùng, nhà phát triển chấp nhận rộng rãi. Nếu thiếu xây dựng hệ sinh thái và cộng đồng, dự án khó đạt được tầm nhìn đề ra.
• Rủi ro kinh tế: Giá token biến động mạnh do ảnh hưởng bởi cung cầu thị trường, tiến độ dự án, kinh tế vĩ mô. Nếu dự án hoạt động kém, tính thanh khoản và giá trị token có thể gặp rủi ro lớn.
• Rủi ro tuân thủ và vận hành: Công nghệ blockchain và phi tập trung chưa có khung pháp lý rõ ràng trên toàn cầu, có thể đối mặt với rủi ro pháp lý do thay đổi chính sách. Ngoài ra, nếu đội ngũ dự án tan rã hoặc vận hành kém, dự án có thể bị đình trệ.

Xin lưu ý: Phân tích trên không phải là lời khuyên đầu tư. Trước khi tham gia bất kỳ dự án tiền mã hóa nào, hãy tự nghiên cứu kỹ lưỡng (DYOR) và hiểu rõ các rủi ro liên quan.

Danh sách kiểm tra xác minh

Khi nghiên cứu dự án EXIP, dưới đây là một số điểm thông tin bạn có thể kiểm tra xác thực:

• Địa chỉ hợp đồng trên trình duyệt blockchain: Chúng tôi đã tìm thấy một địa chỉ hợp đồng token EXIP trên Binance Smart Chain (BSC):
  0xc4BD5e3Fe3D254C1002ee744b0216D650388464b
  . Bạn có thể tra cứu địa chỉ này trên BSCScan hoặc các trình duyệt blockchain khác để xem số lượng chủ sở hữu, lịch sử giao dịch và mức độ hoạt động. Tuy nhiên, hiện tại địa chỉ hợp đồng này có số giao dịch và chủ sở hữu rất ít, khác biệt lớn so với quy mô dự án công bố năm 2021, càng cho thấy rủi ro về mức độ hoạt động thấp.
• Website chính thức: Theo tài liệu năm 2021, website chính thức của EXIP từng là
  exip.live
  . Nhưng hiện tại link này dường như không truy cập được hoặc dẫn đến nội dung không liên quan. Website chính thức hoạt động là dấu hiệu quan trọng về minh bạch thông tin dự án, việc thiếu website là cảnh báo lớn.
• Mức độ hoạt động trên GitHub: Chúng tôi không tìm thấy kho mã nguồn GitHub liên quan đến dự án blockchain EXIP đang hoạt động. Dù kết quả tìm kiếm có một dự án “rwl/exip” trên GitHub, nhưng đó là dự án xử lý XML nhúng, không phải dự án blockchain đang bàn. Với một dự án blockchain dựa trên công nghệ, việc thiếu kho mã nguồn công khai và hoạt động là tín hiệu rủi ro quan trọng.
• Tin tức mới nhất và hoạt động cộng đồng: Hãy thử tìm kiếm các tin tức, thông báo hoặc thảo luận cộng đồng về EXIP từ năm 2022 đến nay. Nếu thiếu cập nhật liên tục và tương tác cộng đồng, chứng tỏ dự án có thể đã bị đình trệ.

Tóm tắt dự án

Dự án EXIP năm 2021 đã đề xuất một tầm nhìn đầy tham vọng, sử dụng công nghệ blockchain và NFT để phi tập trung hóa hệ thống tên miền internet, trao quyền sở hữu và kiểm soát tên miền về tay người dùng, phá vỡ sự độc quyền của các tổ chức tập trung truyền thống. Dự án hình dung một tương lai internet với các node DNS do cộng đồng vận hành, người dùng truy cập tên miền NFT qua trình duyệt EXIP, hoạt động trên nhiều blockchain. Đội ngũ dự án cũng thể hiện chuyên môn về blockchain, an ninh mạng và fintech, đồng thời xây dựng mô hình kinh tế token gồm mục đích sử dụng, phần thưởng staking và quản trị cộng đồng.

Tuy nhiên, với vai trò nhà phân tích nghiên cứu blockchain, tôi phải khách quan chỉ ra rằng, dựa trên thông tin hiện có, dự án EXIP từ năm 2021 đến nay dường như thiếu cập nhật chính thức và hoạt động liên tục. Website chính thức không truy cập được, không tìm thấy kho mã nguồn GitHub hoạt động, token trên blockchain cũng rất ít giao dịch. Đây là những tín hiệu rủi ro phổ biến của các dự án blockchain giai đoạn đầu, cho thấy dự án có thể không phát triển như kỳ vọng, thậm chí đã bị đình trệ.

Vì vậy, dù ý tưởng của EXIP khá hấp dẫn, nhưng trong bối cảnh thiếu thông tin chính thức mới và tiến độ thực tế, việc thận trọng với trạng thái hiện tại và tiềm năng tương lai của dự án là điều hợp lý. Nếu bạn quan tâm đến EXIP, hãy tự nghiên cứu kỹ lưỡng và đánh giá đầy đủ mọi rủi ro tiềm ẩn. Đây không phải là lời khuyên đầu tư, hãy luôn suy nghĩ độc lập và quyết định một cách lý trí.