Creditbit: Giải pháp phi tập trung dựa trên Ethereum và nền tảng hợp đồng thông minh

Creditbit là gì

Các bạn thân mến, hãy tưởng tượng thẻ ngân hàng mà chúng ta thường dùng, nó giúp chúng ta gửi tiền, chuyển khoản. “Tiền điện tử” trên blockchain cũng tương tự, nó là một loại tiền tồn tại trên Internet, nhưng không thuộc sở hữu của bất kỳ ngân hàng hay công ty nào, mà được tất cả người tham gia cùng duy trì. Creditbit (viết tắt là CRB) ban đầu chính là một loại tiền điện tử như vậy, ra đời năm 2015, giống như Bitcoin, có hệ thống sổ cái riêng biệt (chúng ta gọi là blockchain).

Tuy nhiên, Creditbit sau đó đã thực hiện một “nâng cấp” quan trọng, giống như việc hệ điều hành điện thoại nâng cấp lên phiên bản mạnh mẽ hơn. Nó chuyển từ blockchain riêng sang nền tảng blockchain tiên tiến hơn là Ethereum. Bạn có thể hình dung Ethereum như một “hệ điều hành số” khổng lồ, mở, nơi có thể chạy nhiều ứng dụng phi tập trung khác nhau. Sau khi chuyển sang Ethereum, Creditbit trở thành một loại token ERC-20, cho phép tận dụng tốt hơn các chức năng hợp đồng thông minh của Ethereum, từ đó triển khai nhiều ứng dụng phức tạp và thú vị hơn.

Nói đơn giản, mục tiêu của Creditbit là xây dựng một hệ sinh thái xoay quanh loại tiền điện tử này, để mọi người không chỉ chuyển tiền mà còn tham gia quản trị cộng đồng, chơi game, thậm chí xác thực danh tính và giao dịch hàng hóa.

Tầm nhìn dự án và giá trị cốt lõi

Tầm nhìn của Creditbit là sử dụng công nghệ blockchain để tạo ra một hệ sinh thái tiền điện tử phi tập trung hơn, minh bạch hơn và do cộng đồng dẫn dắt. Vấn đề cốt lõi mà dự án muốn giải quyết là làm sao để tiền điện tử không chỉ là công cụ thanh toán đơn giản, mà còn mang nhiều chức năng hơn, đồng thời trao quyền lớn hơn cho thành viên cộng đồng.

So với nhiều đồng tiền điện tử đời đầu (như Bitcoin), Creditbit ngay từ đầu đã cố gắng cung cấp tốc độ giao dịch nhanh hơn và cơ chế đồng thuận lai (sẽ giải thích ở phần sau). Sau khi chuyển sang Ethereum, dự án còn muốn tận dụng hợp đồng thông minh (có thể hiểu là hợp đồng tự động thực thi) để đưa vào nhiều tính năng sáng tạo như tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), cho phép cộng đồng cùng quyết định hướng phát triển dự án.

Dự án nhấn mạnh khái niệm “Bằng chứng tin cậy” (Proof of Trust), khuyến khích người dùng khóa token để thể hiện sự tin tưởng vào cộng đồng và nhận quyền lợi tương ứng, khác với các dự án chỉ tập trung vào đào coin hoặc nhận lãi từ việc nắm giữ.

Đặc điểm kỹ thuật

Quá trình phát triển kỹ thuật của Creditbit có thể chia làm hai giai đoạn:

Giai đoạn đầu (CRBIT)

Trước khi chuyển sang Ethereum, Creditbit (token lúc đó là CRBIT) có blockchain riêng biệt.

• Cơ chế đồng thuận: Sử dụng cơ chế lai giữa “Bằng chứng công việc” (Proof of Work, PoW) và “Bằng chứng cổ phần” (Proof of Stake, PoS).
  • Bằng chứng công việc (PoW): Giống như Bitcoin, cần thợ đào giải các bài toán tính toán phức tạp để xác thực giao dịch và tạo khối mới, quá trình này tiêu tốn nhiều tài nguyên tính toán và điện năng.
  • Bằng chứng cổ phần (PoS): Dựa vào số lượng và thời gian nắm giữ token để quyết định xác thực giao dịch và nhận thưởng, giống như “gửi tiết kiệm nhận lãi”, càng nắm giữ nhiều và lâu thì cơ hội nhận thưởng càng lớn.
• Thuật toán băm: Sử dụng thuật toán X11.
• Tốc độ giao dịch: Thời gian tạo khối mục tiêu là 1 phút, nhanh hơn Bitcoin 10 lần.

Giai đoạn sau (CRB)

Để triển khai nhiều chức năng hơn, Creditbit chuyển sang blockchain Ethereum, trở thành token chuẩn ERC-20.

• Nền tảng blockchain: Ethereum.
• Hợp đồng thông minh: Nhờ chức năng hợp đồng thông minh của Ethereum, Creditbit có thể thực hiện các logic và ứng dụng phức tạp hơn, ví dụ như tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), xác thực danh tính (CreditIDENTITY) và thị trường hàng hóa phi tập trung (CreditBAY). Hợp đồng thông minh giống như máy bán hàng tự động trên blockchain, bạn đưa vào điều kiện đúng thì nó sẽ tự động thực thi chương trình đã định sẵn, không cần bên thứ ba can thiệp.
• Cơ chế đồng thuận: Là token ERC-20 trên Ethereum, Creditbit không còn cơ chế đào riêng mà phụ thuộc vào cơ chế đồng thuận của Ethereum.

Kinh tế học token

Kinh tế học token của Creditbit cũng có sự thay đổi:

Token CRBIT giai đoạn đầu

• Ký hiệu token: CRBIT.
• Tổng cung: Ban đầu đặt là 100 triệu token.
• Cơ chế phát hành: Phát hành qua đào PoW và thưởng PoS.
• Thưởng staking: Người nắm giữ nhận lãi staking 8% mỗi năm.

Token CRB giai đoạn sau

Sau khi chuyển sang Ethereum, token CRBIT cũ có thể đổi sang token CRB mới.

• Ký hiệu token: CRB.
• Chuỗi phát hành: Ethereum (chuẩn ERC-20).
• Nguồn cung hiện tại: CoinMarketCap hiển thị nguồn cung hiện tại khoảng 16,901,016.66 token.
• Công dụng token:
  • Tham gia quản trị: Thông qua CreditDAO, người nắm giữ CRB có thể tham gia bỏ phiếu và bầu chọn các đề xuất cộng đồng.
  • Bằng chứng tin cậy: Khóa token CRB để làm “bằng chứng tin cậy”, đây là điều kiện để phát hành token và bỏ phiếu.
  • Nhận lợi nhuận: Thông qua cơ chế CreditBOND, khóa token có thể nhận “lợi nhuận trái phiếu”.
  • Tham gia ứng dụng hệ sinh thái: Dùng cho CreditGAME (game phân phối token) và CreditBAY (thị trường hàng hóa phi tập trung) cùng các ứng dụng khác trong hệ sinh thái.

Lưu ý, hiện tại một số nền tảng dữ liệu lớn hiển thị Creditbit (CRB) có lượng lưu thông và vốn hóa thị trường bằng 0, đồng thời bị đánh dấu là “không theo dõi”, có thể cho thấy mức độ hoạt động của dự án khá thấp.

Đội ngũ, quản trị và tài chính

Dự án Creditbit đã đưa vào một đội ngũ phát triển mới vào tháng 1/2017, hoạt động dựa trên nguyên tắc mã nguồn mở và phát triển liên tục.

• Cơ chế quản trị: Cơ chế quản trị cốt lõi của dự án là CreditDAO, một tổ chức tự trị phi tập trung. Mục tiêu là cho phép thành viên cộng đồng bỏ phiếu quyết định các vấn đề quan trọng như định hướng phát triển, sử dụng tài chính... Quá trình bỏ phiếu thực hiện qua hợp đồng thông minh trên Ethereum, mỗi lần bỏ phiếu cần trả một ít Ethereum làm “phí Gas” (có thể hiểu là phí giao dịch mạng).
• Tham gia cộng đồng: Thành viên cộng đồng có thể nhận quyền bỏ phiếu và đề xuất thông qua “cấp độ tin cậy” (Trust Levels) và khóa token. Ngoài ra còn có một nhóm gọi là “EC” (có thể là ủy ban điều hành hoặc tổ chức tương tự), phụ trách đề xuất ý tưởng mới, chuẩn bị dự thảo đề xuất, thúc đẩy hoạt động marketing...
• Tài chính: Sách trắng đề cập sẽ có “quỹ quảng bá” (Promotional Fund) do thành viên EC quản lý, dùng để hỗ trợ phát triển và quảng bá dự án.

Lộ trình phát triển

Lộ trình của Creditbit chủ yếu xoay quanh việc chuyển đổi từ CRBIT sang CRB và phát triển các ứng dụng hệ sinh thái sau đó:

• Tháng 12/2015: Creditbit (CRBIT) khởi động như một dự án blockchain độc lập kiểu Bitcoin.
• Ngày 11/1/2017: Đưa vào đội ngũ phát triển mới, khởi động lộ trình phát triển Credit 2.0.
• Ngày 1/3/2017: Dự kiến ra mắt website nâng cấp.
• Ngày 8/3/2017: Bắt đầu chuyển sang nền tảng Ethereum, token CRBIT cũ có thể đổi sang token CRB mới. Đồng thời, dự kiến ra mắt hợp đồng thông minh chính của Creditbit (bao gồm token ERC-20 và các chức năng khác).
• Cuối tháng 4/2017: Dự kiến ra mắt hợp đồng thông minh CreditGAME.
• Tháng 6/2017: Dự kiến ra mắt hợp đồng thông minh CreditDAO.
• Ngày 7/7/2017: Hợp đồng thông minh DAO bước vào giai đoạn thử nghiệm trên testnet, sau đó triển khai lên mainnet Ethereum.
• Sau đó: Đội ngũ dự kiến tiếp tục phát triển các dự án con như CreditIDENTITY và CreditBAY.

Theo thông tin mới nhất, dự án sau năm 2018 ít có tin tức và cập nhật phát triển, một số nền tảng dữ liệu đánh dấu là “không theo dõi”, cho thấy mức độ hoạt động có thể đã giảm mạnh.

Cảnh báo rủi ro phổ biến

Đầu tư vào bất kỳ tiền điện tử nào đều có rủi ro, Creditbit cũng không ngoại lệ. Dưới đây là một số rủi ro phổ biến cần lưu ý:

• Rủi ro hoạt động dự án: Nhiều nền tảng dữ liệu cho thấy Creditbit (CRB) hiện ở trạng thái “không theo dõi”, vốn hóa và nguồn cung bằng 0, có thể nghĩa là dự án phát triển và cộng đồng hoạt động rất thấp, thậm chí có thể đã ngừng duy trì. Thiếu phát triển và hỗ trợ cộng đồng là một trong những rủi ro lớn nhất của dự án tiền điện tử.
• Rủi ro kỹ thuật: Dù dự án đã chuyển sang Ethereum, nhưng hợp đồng thông minh có thể tồn tại lỗ hổng, nếu mã hợp đồng không được kiểm toán kỹ lưỡng có thể gây mất tài sản.
• Rủi ro kinh tế: Nếu dự án thiếu ứng dụng thực tế và người dùng, giá trị token khó duy trì. Hiện tại CRB có khối lượng giao dịch và giá rất thấp, thanh khoản kém, mua bán có thể rất khó khăn.
• Rủi ro thị trường: Thị trường tiền điện tử biến động mạnh, giá CRB chịu ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường chung và giá các đồng lớn như Bitcoin.
• Rủi ro tuân thủ và vận hành: Khi quy định về tiền điện tử toàn cầu ngày càng siết chặt, tính tuân thủ của dự án có thể gặp thách thức.
• Rủi ro minh bạch thông tin: Nếu đội ngũ dự án không cập nhật thông tin tích cực, nhà đầu tư sẽ khó nắm bắt tiến độ và rủi ro mới nhất của dự án.

Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính phổ biến, không phải lời khuyên đầu tư. Đầu tư tiền điện tử rủi ro rất cao, hãy thật cẩn trọng.

Danh sách kiểm tra xác minh

Với bất kỳ dự án blockchain nào, dưới đây là một số thông tin quan trọng bạn có thể tự kiểm tra:

• Địa chỉ hợp đồng trên trình duyệt blockchain: Với token ERC-20, bạn có thể tra địa chỉ hợp đồng CRB trên trình duyệt blockchain Ethereum (như Etherscan), xem thông tin về chủ sở hữu token, lịch sử giao dịch và tổng nguồn cung.
• Mức độ hoạt động trên GitHub: Kiểm tra kho mã nguồn GitHub của dự án, xem tần suất cập nhật mã, lịch sử commit và mức độ hoạt động của cộng đồng phát triển. Hiện có thông tin cho thấy GitHub của Creditbit hoạt động không cao hoặc không có commit.
• Website chính thức và mạng xã hội: Truy cập website chính thức (nếu còn tồn tại) và các mạng xã hội (Twitter, Telegram, Reddit...) để cập nhật thông báo mới và thảo luận cộng đồng. Hiện tại hoạt động mạng xã hội của Creditbit cũng được đánh giá là không sôi động.
• Sách trắng: Đọc kỹ sách trắng của dự án để hiểu chi tiết kỹ thuật, mô hình kinh tế và kế hoạch phát triển.

Tóm tắt dự án

Creditbit (CRB) là một dự án blockchain có lịch sử nhất định, khởi đầu từ blockchain độc lập kiểu Bitcoin (CRBIT), sau đó chuyển sang nền tảng Ethereum để tận dụng hợp đồng thông minh và hệ sinh thái đa dạng, trở thành token ERC-20. Điểm nổi bật của dự án là tổ chức tự trị phi tập trung (CreditDAO), bằng chứng tin cậy (Proof of Trust), cùng loạt dự án con xây dựng hệ sinh thái như CreditGAME, CreditBOND, CreditIDENTITY và CreditBAY.

Tuy nhiên, theo thông tin hiện có, hoạt động của Creditbit những năm gần đây dường như đã giảm mạnh, nhiều nền tảng dữ liệu lớn đánh dấu là “không theo dõi”, vốn hóa và nguồn cung đều bằng 0. Điều này cho thấy dự án có thể đã ngừng hoặc không còn hoạt động mạnh, tầm nhìn và lộ trình ban đầu có thể chưa được thực hiện đầy đủ. Với bất kỳ ai quan tâm đến Creditbit, rất nên nghiên cứu độc lập kỹ lưỡng và hiểu rõ trạng thái hiện tại cũng như các rủi ro tiềm ẩn.

Nhấn mạnh lại, nội dung trên chỉ để chia sẻ thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Thị trường tiền điện tử biến động lớn, tự chịu rủi ro.