Centauri: Một hệ thống tiền kỹ thuật số ngang hàng

Centauri là gì

Các bạn thân mến, hãy tưởng tượng chúng ta đang sống trong một thế giới đại dương gồm nhiều hòn đảo độc lập. Mỗi hòn đảo là một blockchain riêng biệt, ví dụ như đảo Bitcoin, đảo Ethereum, đảo Polkadot, v.v. Trên các đảo này đều có cư dân riêng (người dùng), ngôn ngữ riêng (giao thức) và kho báu riêng (tài sản số). Vấn đề là, việc giao tiếp giữa các đảo này rất khó khăn, bạn không thể trực tiếp chuyển kho báu từ đảo này sang đảo khác, cũng không thể dễ dàng trò chuyện với cư dân đảo khác. Điều này tạo ra tình trạng “đảo thông tin” và “đảo tài sản”, hạn chế sự phát triển thịnh vượng của toàn bộ thế giới đại dương.

Còn Centauri (CTX), bạn có thể hình dung nó như một dự án “cầu vượt biển” đầy tham vọng. Mục tiêu của nó là phá vỡ rào cản giữa các đảo, giúp các blockchain khác nhau có thể truyền tải thông tin và tài sản tự do như cùng nằm trên một lục địa.

Cụ thể, Centauri là một sự mở rộng dựa trên giao thức truyền thông liên chuỗi (IBC, Inter-Blockchain Communication Protocol) hiện có. Giao thức IBC giống như một bộ “luật hàng hải” chung, ban đầu chủ yếu dùng để kết nối các blockchain trong hệ sinh thái Cosmos (có thể hiểu là các đảo thuộc gia đình Cosmos). Điểm sáng tạo của Centauri là lần đầu tiên mở rộng bộ “luật hàng hải” này ra ngoài gia đình Cosmos, như Polkadot (波卡) và Kusama (库萨马).

Dự án này được phát triển bởi đội ngũ Composable Finance, với mục tiêu xây dựng một thế giới tài chính phi tập trung (DeFi) kết nối liền mạch, cho phép người dùng sử dụng bất kỳ tài sản nào trên bất kỳ chuỗi nào, hiện thực hóa tầm nhìn “bất kỳ loại tiền, bất kỳ địa điểm”.

Tầm nhìn dự án và giá trị cốt lõi

Tầm nhìn cốt lõi của Centauri là hiện thực hóa “đại nhất thống” trong thế giới blockchain, biến tất cả các blockchain từ những cá thể biệt lập thành một tổng thể kết nối liên thông.

Những vấn đề cốt lõi muốn giải quyết:

• Hệ sinh thái DeFi phân mảnh: Thế giới tài chính phi tập trung (DeFi) hiện tại giống như những kho báu rải rác trên các đảo khác nhau, người dùng muốn sử dụng dịch vụ trên các đảo khác nhau thường phải thực hiện các thao tác liên chuỗi phức tạp, thậm chí đối mặt với rủi ro mất tài sản. Centauri mong muốn cung cấp một lớp truyền thông thống nhất, giúp người dùng thao tác liền mạch trên các chuỗi khác nhau.
• Cơ sở người dùng và tiềm năng tăng trưởng hạn chế: Các blockchain biệt lập giới hạn quy mô người dùng của từng dự án và sự tăng trưởng chung của thị trường DeFi. Thông qua kết nối liên thông, có thể thu hút người dùng rộng lớn hơn, thúc đẩy sự chấp nhận quy mô lớn của toàn ngành blockchain.
• Truyền thông liên chuỗi tối thiểu hóa niềm tin: Nhiều giải pháp liên chuỗi hiện tại yêu cầu người dùng phải tin tưởng vào dịch vụ cầu nối bên thứ ba, mang lại rủi ro tập trung hóa. Centauri hướng tới cung cấp một giải pháp “tối thiểu hóa niềm tin”, nghĩa là người dùng không cần quá tin tưởng vào một bên trung gian, mà dựa vào sự an toàn của chính giao thức để đảm bảo việc truyền tải tài sản và thông tin.

Điểm khác biệt với các dự án cùng loại:

Điểm nổi bật nhất của Centauri là mở rộng phạm vi của giao thức IBC ra ngoài hệ sinh thái Cosmos. Trước đây, giao thức IBC chủ yếu dùng cho truyền thông liên chuỗi trong Cosmos, còn Centauri đã phát triển các light client và hạ tầng relayer tùy chỉnh, thành công đưa các chuỗi không thuộc Cosmos như Polkadot, Kusama vào mạng lưới liên thông IBC. Điều này giống như không chỉ cung cấp phiên dịch viên giữa các đảo nói ngôn ngữ khác nhau, mà còn trực tiếp dạy họ nói một ngôn ngữ chung, từ đó đạt được giao tiếp sâu hơn và an toàn hơn.

Đặc điểm kỹ thuật

Trọng tâm kỹ thuật của Centauri nằm ở việc vận dụng và mở rộng giao thức IBC một cách khéo léo.

Kiến trúc kỹ thuật:

• Mở rộng giao thức IBC: Centauri không phát minh ra một giao thức liên chuỗi hoàn toàn mới, mà đổi mới trên nền tảng giao thức IBC đã được kiểm chứng. Giao thức IBC là một giao thức truyền thông tin chung, không chỉ dùng để chuyển tài sản mà còn cho các truyền thông liên chuỗi phức tạp hơn.
• Light client tùy chỉnh: Để các chuỗi không thuộc Cosmos cũng có thể hiểu và xác thực thông điệp IBC, Centauri đã phát triển các light client tùy chỉnh. Bạn có thể hình dung light client như một “phiên dịch viên mini”, không cần tải toàn bộ dữ liệu blockchain, chỉ cần xác thực thông tin quan trọng là có thể xác nhận thông điệp từ chuỗi khác có thật hay không.
• IBC-rs: Đây là một thư viện IBC viết bằng ngôn ngữ Rust, giúp bất kỳ blockchain nào dựa trên Rust (ví dụ nhiều chuỗi trong hệ sinh thái Polkadot) đều dễ dàng tích hợp chức năng IBC.
• Hạ tầng relayer: Relayer giống như “người đưa tin”, chịu trách nhiệm truyền thông điệp IBC giữa các blockchain khác nhau. Centauri đã xây dựng mạng lưới relayer chuyên biệt, đảm bảo thông điệp được truyền tải đáng tin cậy và kịp thời giữa các chuỗi.
• Máy ảo liên chuỗi (XCVM): Composable Finance còn đề xuất khái niệm máy ảo liên chuỗi (XCVM), cho phép nhà phát triển tạo ra các ứng dụng có thể thực thi trên nhiều blockchain. Điều này giống như cung cấp một “hệ điều hành chung”, giúp ứng dụng không bị giới hạn bởi một blockchain duy nhất, có thể gọi tài nguyên và thực thi logic trên nhiều chuỗi khác nhau.

Các công nghệ này phối hợp với nhau giúp Centauri hiện thực hóa IBC “không phụ thuộc chuỗi”, tức là giúp giao thức IBC kết nối được nhiều blockchain nhất có thể, không chỉ giới hạn trong hệ sinh thái Cosmos.

Kinh tế học token

Về bản thân dự án Centauri, nó thiên về giải pháp hạ tầng, nhằm cung cấp năng lực truyền thông liên chuỗi, do đó hiện tại chưa phát hiện có token độc lập mang tên CTX.

Centauri được phát triển bởi đội ngũ Composable Finance, trong đó Picasso là một blockchain Layer 1 thuộc Composable Finance, sở hữu token gốc $PICA. Token $PICA đóng vai trò trong hệ sinh thái Picasso, ví dụ dùng cho phí giao dịch, quản trị, v.v. Vì vậy, nếu bạn quan tâm đến token liên quan Centauri, có thể cần chú ý đến kinh tế học token của Composable Finance và dự án Picasso.

Lưu ý: Phần giới thiệu này không phải là lời khuyên đầu tư. Thị trường tiền mã hóa biến động mạnh, đầu tư có rủi ro, hãy tự nghiên cứu kỹ lưỡng.

Đội ngũ, quản trị và tài chính

Dự án Centauri là một phần quan trọng của đội ngũ Composable Finance.

• Thành viên cốt lõi: Nhà sáng lập kiêm CEO của Composable Finance là 0xbrainjar.
• Đặc điểm đội ngũ: Đội ngũ Composable Finance cam kết giải quyết bài toán tương tác giữa các blockchain thông qua công nghệ sáng tạo như Centauri và máy ảo liên chuỗi (XCVM), thúc đẩy sự chấp nhận DeFi quy mô lớn.
• Cơ chế quản trị: Là một phần của hệ sinh thái Composable Finance, sự phát triển và định hướng của Centauri có thể chịu ảnh hưởng từ cơ chế quản trị tổng thể của Composable Finance. Thông thường, các dự án kiểu này sẽ quản trị phi tập trung thông qua người nắm giữ token gốc (như $PICA của Picasso), tham gia bỏ phiếu quyết định nâng cấp giao thức, điều chỉnh tham số, v.v.
• Tài chính: Là một trong những công nghệ cốt lõi của Composable Finance, Centauri được hỗ trợ tài chính từ nguồn vốn và phát triển tổng thể của Composable Finance. Composable Finance hướng tới xây dựng hạ tầng DeFi toàn diện, nên việc phát triển Centauri là một phần trong chiến lược đầu tư của họ.

Lộ trình phát triển

Lộ trình phát triển của Centauri chủ yếu xoay quanh việc mở rộng và hoàn thiện năng lực kết nối liên chuỗi:

• Các cột mốc quan trọng trong quá khứ:
  • Tháng 10/2022: Composable Finance công bố mở rộng Centauri sang hệ sinh thái NEAR, đồng thời hợp nhất thành công NEP-364, mở đường cho IBC trên NEAR.
  • Tháng 1/2023: Công bố khởi động testnet Centauri, đồng thời tiến hành các tương tác testnet-to-testnet với nhiều đội ngũ trong hệ sinh thái Cosmos (bao gồm Osmosis, Stride, Babylon, Duality).
  • Tháng 7/2023: Centauri thực hiện kết nối tối thiểu hóa niềm tin đầu tiên giữa Polkadot và Cosmos, đồng thời ra mắt mainnet. Kết nối chính thức đầu tiên là giữa Picasso parachain của Composable và Osmosis.
• Kế hoạch quan trọng trong tương lai:
  • Mở rộng sang nhiều hệ sinh thái hơn: Centauri dự định mở rộng kết nối IBC sang Ethereum, NEAR và nhiều hệ sinh thái blockchain lớn khác.
  • Truyền thông L2-L2: Khám phá việc truyền thông giữa các giải pháp Layer 2 thông qua IBC.
  • Tích hợp Aptos: Đang nghiên cứu cầu nối với Aptos.
  • Hiện thực hóa tầm nhìn “bất kỳ loại tiền, bất kỳ địa điểm”: Mục tiêu cuối cùng là giúp người dùng sử dụng bất kỳ tài sản nào trên bất kỳ chuỗi nào mà không cần nhận biết sự phức tạp của công nghệ liên chuỗi phía dưới.

Nhắc nhở rủi ro phổ biến

Dù Centauri nỗ lực giải quyết vấn đề quan trọng về tương tác giữa các blockchain, nhưng bất kỳ dự án blockchain nào cũng tiềm ẩn rủi ro cố hữu. Dưới đây là một số nhắc nhở rủi ro phổ biến:

• Rủi ro kỹ thuật và bảo mật:
  • Lỗ hổng hợp đồng thông minh: Dù đã được kiểm toán, mã nguồn vẫn có thể tồn tại lỗ hổng chưa biết, dẫn đến mất tài sản.
  • Bảo mật cầu nối liên chuỗi: Cầu nối liên chuỗi là hạ tầng then chốt kết nối các blockchain, cũng là mục tiêu tấn công phổ biến của hacker. Dù Centauri nhấn mạnh “tối thiểu hóa niềm tin”, nhưng sự phức tạp vẫn có thể mang lại rủi ro tiềm ẩn.
  • Rủi ro nâng cấp giao thức: Việc nâng cấp và chỉnh sửa giao thức có thể tạo ra lỗ hổng mới hoặc gây ra vấn đề tương thích.
• Rủi ro kinh tế:
  • Biến động thị trường: Thị trường tiền mã hóa biến động mạnh, giá token dự án (như PICA của Picasso) có thể bị ảnh hưởng bởi kinh tế vĩ mô, tâm lý thị trường và tiến độ dự án.
  • Rủi ro thanh khoản: Nếu token liên quan có khối lượng giao dịch thấp, có thể dẫn đến chênh lệch giá mua bán lớn, khó giao dịch nhanh.
• Rủi ro tuân thủ và vận hành:
  • Chính sách quản lý chưa rõ ràng: Chính sách quản lý tiền mã hóa và công nghệ blockchain trên toàn cầu vẫn đang thay đổi, các thay đổi trong tương lai có thể ảnh hưởng đến hoạt động dự án.
  • Rủi ro cạnh tranh: Lĩnh vực tương tác liên chuỗi cạnh tranh khốc liệt, Centauri cần liên tục đổi mới để giữ vị trí dẫn đầu.
  • Rủi ro thực thi của đội ngũ: Thành công của dự án phụ thuộc lớn vào năng lực thực thi của đội ngũ phát triển và tiến độ thực hiện lộ trình.

Lưu ý quan trọng: Thông tin trên chỉ mang tính chất phổ biến, không phải lời khuyên đầu tư. Trước khi tham gia bất kỳ dự án tiền mã hóa nào, hãy tự nghiên cứu kỹ lưỡng và hiểu rõ các rủi ro liên quan.

Danh sách kiểm tra xác thực

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về dự án Centauri, có thể tham khảo các nguồn sau:

• Trang web chính thức Composable Finance: Đây là công ty mẹ của dự án Centauri, thường cung cấp thông tin và cập nhật dự án uy tín nhất.
• Blog Medium của Composable Foundation: Nhiều bài viết kỹ thuật chi tiết và cập nhật tiến độ về Centauri được đăng tại đây.
• Kho GitHub: Tìm kiếm kho GitHub liên quan đến Composable Finance hoặc Centauri để xem mức độ hoạt động của mã nguồn, tiến độ phát triển và đóng góp cộng đồng.
• Trình duyệt khối Picasso: Do Centauri liên quan chặt chẽ đến Picasso parachain, bạn có thể xem hoạt động và dữ liệu trên chuỗi Picasso.
• Các diễn đàn cộng đồng/mạng xã hội liên quan: Theo dõi tài khoản chính thức và thảo luận cộng đồng của Composable Finance và Centauri trên Twitter, Discord, v.v. để cập nhật thông tin mới nhất.

Tóm tắt dự án

Các bạn thân mến, dự án Centauri giống như một “kỹ sư cầu nối” trong thế giới blockchain, đang nỗ lực xây dựng những cây cầu kết nối các “hòn đảo số” biệt lập, giúp các hệ sinh thái blockchain vốn tách biệt có thể liên thông với nhau.

Giá trị cốt lõi của nó là mở rộng giao thức IBC mạnh mẽ, giúp các chuỗi không thuộc Cosmos như Polkadot, Kusama cũng có thể tham gia vào mạng lưới liên chuỗi tối thiểu hóa niềm tin này. Điều này có nghĩa là trong tương lai, chúng ta có thể chứng kiến một thế giới DeFi thống nhất hơn, thanh khoản mạnh mẽ hơn, người dùng tự do chuyển tài sản, sử dụng dịch vụ trên các chuỗi khác nhau mà không cần nhận biết sự phức tạp của công nghệ liên chuỗi phía dưới.

Đặc điểm kỹ thuật của Centauri như light client tùy chỉnh, relayer, cùng máy ảo liên chuỗi (XCVM) do Composable Finance đề xuất đều hướng tới hiện thực hóa mục tiêu lớn lao này. Dù Centauri không có token riêng, nhưng nó là hạ tầng then chốt trong hệ sinh thái Composable Finance, liên quan chặt chẽ đến Picasso parachain và token gốc $PICA.

Tất nhiên, mọi đổi mới đều đi kèm rủi ro. Thách thức kỹ thuật, lỗ hổng bảo mật, biến động thị trường và sự không chắc chắn về quản lý đều là những điểm cần chú ý.

Tóm lại, Centauri là một dự án có ý nghĩa quan trọng trong lĩnh vực tương tác giữa các blockchain, đặt nền móng cho một tương lai đa chuỗi thực sự kết nối. Nếu bạn tò mò về sự phát triển của blockchain trong tương lai, Centauri chắc chắn là một hướng đi đáng để tìm hiểu sâu.

Hãy nhớ, tất cả nội dung trên chỉ mang tính phổ biến và chia sẻ thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Thị trường tiền mã hóa rủi ro cao, hãy tự nghiên cứu và quyết định cẩn trọng.