'Bỏ phiếu trước Giáng sinh hoặc sẽ vào danh sách đen của ông già Noel': Nhà sáng lập Uniswap đệ trình đề xuất UNIfication cho quyết định quản trị cuối cùng

Nhà sáng lập Uniswap, Hayden Adams, đã đệ trình đề xuất UNIfication được mong đợi từ lâu để tiến hành bỏ phiếu quản trị cuối cùng, mở ra khung thời gian quyết định từ ngày 19 tháng 12 đến ngày 25 tháng 12.

Trong một bài đăng trên X vào sáng thứ Năm, Adams đã kêu gọi các đại biểu tham gia bỏ phiếu trước hạn chót kỳ nghỉ lễ. "Hãy bỏ phiếu trước Giáng sinh nếu không muốn bị ông già Noel cho vào danh sách nghịch ngợm," anh viết.

Cuộc bỏ phiếu này diễn ra sau một đề xuất lấy ý kiến từ Uniswap Labs và Uniswap Foundation vào tháng trước và có thể đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng đối với giao thức cũng như các holder token, những người từ lâu đã thúc đẩy việc kích hoạt "fee switch" nhằm chuyển một phần phí giao dịch từ các nhà cung cấp thanh khoản sang giao thức.

Đề xuất này được đưa ra sau nhiều năm mà các tác giả cho rằng các cuộc chiến pháp lý và môi trường pháp lý thù địch tại Mỹ dưới thời cựu Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Gary Gensler đã ngăn cản việc kích hoạt phí giao thức, những điều kiện mà họ cho rằng hiện đã thay đổi.

Nếu được thông qua, đề xuất sẽ có hiệu lực sau một khoảng thời gian khóa hai ngày và thực hiện một loạt các hành động onchain nhằm tái cấu trúc cách giá trị luân chuyển trong hệ sinh thái Uniswap.

Những hành động này bao gồm việc đốt ngược lại ngay lập tức 100 triệu UNI từ kho bạc (ước tính số lượng có thể đã bị đốt nếu fee switch được kích hoạt khi token ra mắt), kích hoạt fee switch trên Uniswap v2 và v3 trên Ethereum mainnet, và chuyển phí sequencer của Unichain vào cùng cơ chế đốt UNI. Việc kích hoạt phí cho Uniswap v4 sẽ được giải quyết thông qua một đề xuất quản trị riêng biệt, theo Adams.

Uniswap là một trong những giao thức DeFi có hiệu suất tốt nhất năm 2025, tạo ra gần 100 triệu USD phí hàng tháng trung bình và hơn 1 tỷ USD tính từ đầu năm đến nay, theo bảng dữ liệu của The Block.

Triển khai fee switch

Theo đề xuất, phí giao thức sẽ được triển khai dần dần để giảm thiểu gián đoạn, bắt đầu với các pool Uniswap v2 và một tập hợp các pool v3 được chọn chiếm 80% đến 95% phí LP trên Ethereum mainnet. Trên v2, việc kích hoạt fee switch sẽ giảm phí cho nhà cung cấp thanh khoản từ 0,3% xuống 0,25%, với 0,05% còn lại chuyển cho giao thức. Trên v3, phí giao thức sẽ được đặt là một phần của phí LP, ban đầu là một phần tư cho các pool 0,01% và 0,05% và một phần sáu cho các pool 0,30% và 1%, với quyền quản trị có thể điều chỉnh các thông số này theo thời gian. 

Theo đề xuất, phí sequencer của Unichain cũng sẽ được chuyển vào cơ chế đốt UNI sau khi trừ chi phí dữ liệu Layer 1 và phân bổ 15% cho Optimism. Unichain, ra mắt khoảng chín tháng trước, hiện đang xử lý khoảng 100 tỷ USD khối lượng giao dịch phi tập trung hàng năm và khoảng 7,5 triệu USD phí sequencer hàng năm, theo nhóm phát triển.

Việc triển khai này có thể mở rộng sau đó sang các Layer 2, các Layer 1 khác, Uniswap v4, UniswapX, PFDA — được thiết kế để chuyển một phần MEV (maximal extractable value) về giao thức — và các aggregator hooks, các tác giả cho biết.

Bên cạnh việc kích hoạt phí, đề xuất UNIfication còn phác thảo một sự tái tổ chức rộng lớn hơn cho hệ sinh thái Uniswap. Điều này bao gồm các thỏa thuận hợp đồng nhằm đảm bảo Uniswap Labs đồng thuận với quản trị Uniswap.

Theo đề xuất, Uniswap Labs sẽ ký kết một thỏa thuận dịch vụ được công nhận là ràng buộc pháp lý tại Wyoming theo khuôn khổ Decentralized Unincorporated Nonprofit Association (DUNA) của bang, cùng với các thỏa thuận bồi thường cho các thành viên của ủy ban độc lập đã đàm phán thỏa thuận. Văn bản đề xuất nêu rõ cấu trúc này nhằm đảm bảo các hoạt động của Labs luôn phù hợp với lợi ích của các holder token UNI.

Gói quản trị cũng sẽ chuyển giao các trách nhiệm vận hành vốn do Uniswap Foundation đảm nhiệm sang Uniswap Labs, loại bỏ phí giao diện, ví và API của Labs, đồng thời thiết lập ngân sách tăng trưởng hàng năm 20 triệu UNI được cấp từ kho bạc bắt đầu từ năm 2026. Đề xuất coi những thay đổi này là một phần của mô hình dài hạn, trong đó việc sử dụng giao thức thúc đẩy việc đốt UNI trong khi Labs tập trung vào phát triển và mở rộng giao thức.

Token gốc của Uniswap đang tăng khoảng 7,5% vào thứ Năm sau khi đề xuất được đệ trình để bỏ phiếu cuối cùng, theo trang giá UNI của The Block.