Cuộc đấu tranh giai cấp châu Âu đằng sau thương vụ Tether mua lại Juventus

Tác giả: Sleepy.txt

Tiêu đề gốc: Cỗ máy in tiền của crypto muốn mua lại Juventus: Cuộc chiến giữa tiền cũ và tiền mới ở châu Âu

Gã khổng lồ stablecoin lớn nhất thế giới, Tether, đang chuẩn bị mua lại câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng nhất nước Ý - Juventus.

Ngày 12 tháng 12, Tether đã nộp một đề nghị mua lại lên Sở Giao dịch Chứng khoán Ý, mong muốn mua lại 65,4% cổ phần Juventus do tập đoàn Exor nắm giữ với giá 2,66 euro/cổ phiếu, cao hơn giá thị trường 20,74%. Nếu thương vụ thành công, Tether sẽ tiếp tục rót thêm 1 tỷ euro cho câu lạc bộ.

Đây là một đề nghị hoàn toàn bằng tiền mặt. Không có điều kiện ràng buộc, không có điều khoản bổ sung, chỉ đơn giản là “giao tiền, nhận hàng”. Trong thế giới của vốn, đây là sự chân thành thô bạo nhất, và Tether chỉ cho tập đoàn Exor 10 ngày để suy nghĩ.

Tuy nhiên, dưới sự kiểm soát của gia tộc Agnelli, tập đoàn Exor nhanh chóng ra thông báo: “Hiện tại không có bất kỳ cuộc đàm phán nào liên quan đến việc bán cổ phần Juventus.”

Ý tứ rất rõ ràng: Không bán.

Chưa đầy 24 giờ sau, nữ nhà báo nổi tiếng Ý Eleonora Trotta tiết lộ: Tether chuẩn bị tăng gấp đôi giá chào mua, trực tiếp nâng định giá Juventus lên 2 tỷ euro.

Người đứng ở tâm bão, tên là Paolo Ardoino.

Năm 1984, Paolo sinh ra tại một thị trấn nhỏ bình thường ở Ý. Bố mẹ là công chức, ông bà trông coi một vườn ô liu truyền thống. Đó là một tuổi thơ Ý điển hình, áo sọc đen trắng, tiếng hò reo ở sân vận động Allianz Turin, vinh quang của gia tộc Agnelli, tất cả tạo nên biểu tượng tinh thần trong ký ức trưởng thành của anh.

32 năm sau, cậu bé dưới gốc ô liu đã trở thành “Caesar” của thế giới crypto, điều hành cỗ máy in tiền siêu lợi nhuận Tether với lợi nhuận hàng năm 13 tỷ USD. Giờ đây, anh trở về quê hương, cố gắng mua lại giấc mơ thời thơ ấu, đáp lại niềm tin đen trắng chảy trong huyết quản mình.

Nhưng thực tế đã dạy cho cảm xúc một bài học.

Khi Paolo đầy nhiệt huyết gõ cửa Juventus, anh không được chào đón bằng hoa hay tiếng vỗ tay. Đón chờ anh là 9 tháng dài bị loại trừ và sỉ nhục từ thế giới cũ.

9 tháng bị loại trừ

Thời kỳ trăng mật bắt đầu theo cách gần như đơn phương.

Tháng 2 năm 2025, Tether thông báo đã mua 8,2% cổ phần Juventus, trở thành cổ đông lớn thứ hai chỉ sau tập đoàn Exor. Trong thông cáo chính thức, Paolo gạt bỏ sự sắc sảo của một thương nhân, hiếm hoi bộc lộ sự mềm yếu: “Với tôi, Juventus luôn là một phần cuộc đời.”

Paolo nghĩ đây là một thương vụ đôi bên cùng có lợi: Tôi có tiền, bạn thiếu tiền, hợp tác là xong. Tuy nhiên, ở Ý, có những cánh cửa không thể gõ chỉ bằng tiền.

Hai tháng sau, Juventus công bố kế hoạch tăng vốn tối đa 110 triệu euro. Trong thời điểm cấp bách cần bơm máu này, Paolo - cổ đông lớn thứ hai - lại bị “lãng quên” một cách cố ý. Không điện thoại, không email, không một lời giải thích. Tập đoàn Exor thậm chí còn chẳng buồn gửi cho anh một lời cảm ơn xã giao.

Paolo đã đăng một dòng đầy ấm ức trên mạng xã hội: “Chúng tôi hy vọng có thể tăng cổ phần tại Juventus thông qua đợt tăng vốn của câu lạc bộ, nhưng mong muốn này đã bị phớt lờ.”

Có lẽ cả đời Paolo chưa bao giờ cảm thấy ấm ức như vậy. Một ông trùm tài chính với lợi nhuận hàng năm 13 tỷ USD, chỉ có thể dùng mạng xã hội để “nhắc nhở” Juventus: Tôi muốn tham gia tăng vốn, tôi muốn đầu tư thêm, nhưng tôi không được coi trọng.

Có người cảm thông với Paolo, cho rằng anh là một fan chân chính yêu Juventus; cũng có người nghi ngờ động cơ của anh, cho rằng anh chỉ muốn dùng Juventus để tẩy trắng hình ảnh của Tether.

Bất kể bên ngoài cảm thông hay nghi ngờ, trong mắt gia tộc Agnelli, Paolo vẫn là “người ngoài”, mối quan hệ giữa hai bên ngay từ đầu không phải là hợp tác, mà là “cảnh giác”.

Nếu tình cảm không đổi được sự tôn trọng, thì dùng tiền để đổi.

Từ tháng 4 đến tháng 10, Tether thông qua thị trường công khai đã nâng tỷ lệ sở hữu từ 8,2% lên 10,7%. Theo luật Ý, nắm giữ trên 10% cổ phần sẽ có quyền đề cử thành viên hội đồng quản trị.

Ngày 7 tháng 11, tại Turin, đại hội cổ đông thường niên của Juventus. Bầu không khí trở nên căng thẳng vì sự chen chân của Tether.

Tether đề cử Francesco Garino làm ứng viên hội đồng quản trị, một bác sĩ nổi tiếng tại Turin, fan trung thành của Juventus. Paolo muốn nói với tất cả mọi người: Chúng tôi không phải kẻ ngoại lai, chúng tôi là con của Turin, máu mủ ruột rà.

Nhưng tập đoàn Exor lão luyện đã tung ra quân bài chủ, Giorgio Chiellini. Huyền thoại từng khoác áo Juventus 17 năm, giành 9 chức vô địch Serie A, được đẩy lên tuyến đầu.

Đó chính là chiến lược của Exor: dùng huyền thoại đối đầu với vốn, dùng tình cảm đối đầu với tiền bạc.

Cuối cùng, Tether dù khó khăn cũng giành được một ghế trong hội đồng quản trị, nhưng trong một hội đồng do gia tộc Agnelli kiểm soát tuyệt đối, một ghế chỉ có nghĩa là bạn được nghe, được góp ý, chứ đừng mơ chạm vào vô lăng.

Người đứng đầu thế hệ thứ năm của gia tộc Agnelli, John Elkann, tổng kết: “Chúng tôi tự hào là cổ đông của Juventus hơn một thế kỷ qua. Chúng tôi không có ý định bán cổ phần, nhưng luôn cởi mở với những ý tưởng xây dựng từ tất cả các bên liên quan.”

Câu này dịch thẳng ra là: Đây không chỉ là kinh doanh, đây là lãnh địa của gia đình chúng tôi. Bạn có thể vào uống trà, nhưng đừng mơ làm chủ nơi này.

Sự kiêu ngạo và định kiến của tiền cũ

Lời của John phía sau là niềm kiêu hãnh và vinh quang của một gia tộc 102 năm tuổi.

Ngày 24 tháng 7 năm 1923, Edoardo Agnelli, 31 tuổi, tiếp quản chức chủ tịch Juventus. Từ ngày đó, số phận của gia tộc Agnelli và Juventus gắn chặt với nhau. Đế chế ô tô Fiat của gia tộc này trong phần lớn thế kỷ 20 là doanh nghiệp tư nhân lớn nhất nước Ý, tạo việc làm cho vô số công nhân, nuôi sống hàng triệu gia đình.

Juventus là biểu tượng quyền lực khác của gia tộc này. 36 chức vô địch Serie A, 2 cúp C1 châu Âu, 14 cúp quốc gia Ý, Juventus là câu lạc bộ thành công nhất lịch sử bóng đá Ý, cũng là một trong những nguồn tự hào dân tộc của người Ý.

Tuy nhiên, lịch sử truyền thừa của gia tộc Agnelli đầy máu và rạn nứt.

Năm 2000, người thừa kế Edoardo Agnelli nhảy cầu tự tử, kết thúc cuộc chiến với trầm cảm. Ba năm sau, trưởng tộc Gianni Agnelli qua đời. Quyền lực buộc phải trao cho cháu ngoại John Elkann.

John sinh ra ở New York, lớn lên ở Paris. Anh nói được tiếng Anh, Pháp, Ý, nhưng tiếng Ý mang nặng âm điệu nước ngoài. Trong mắt nhiều người Ý cổ điển, anh chỉ là người đại diện được trao quyền nhờ huyết thống.

Để chứng minh mình xứng đáng với gia tộc Agnelli, John đã mất 20 năm.

Anh tái cấu trúc Fiat, thâu tóm Chrysler, tạo ra tập đoàn ô tô lớn thứ tư thế giới Stellantis; đưa Ferrari lên sàn chứng khoán, giá trị tăng gấp đôi; mua lại The Economist, mở rộng ảnh hưởng của gia tộc Agnelli từ Ý ra toàn cầu.

Nhưng điều tệ hại là, rạn nứt nội bộ gia tộc ngày càng công khai. Tháng 9 năm 2025, mẹ của John Elkann, bà Margherita, nộp lên tòa án Turin một “di chúc” năm 1998, tố cáo con trai chiếm đoạt tài sản thừa kế của cha mình là Gianni. Mẹ con đưa nhau ra tòa, điều này là một vụ bê bối lớn ở Ý - nơi coi trọng danh dự gia đình.

Trong bối cảnh đó, bán Juventus chẳng khác nào thừa nhận kết thúc vinh quang gia tộc, thừa nhận mình không bằng tổ tiên.

Để giữ Juventus, John đang điên cuồng bán các tài sản khác.

Ngay trước khi Tether gửi đề nghị mua lại, tập đoàn Exor đang bận bán tập đoàn truyền thông GEDI với giá 140 triệu euro cho Antenna Group của Hy Lạp. GEDI sở hữu hai tờ báo lớn La Repubblica và La Stampa, vị thế của hai tờ này ở Ý không kém gì Juventus trong bóng đá Ý.

Tin tức lan ra, cả nước Ý xôn xao. Chính phủ Ý thậm chí còn sử dụng “quyền lực vàng” để yêu cầu Exor bảo vệ việc làm và độc lập biên tập trong quá trình bán.

Báo lỗ là gánh nặng, phải cắt; Juventus lỗ là biểu tượng, phải giữ.

Lựa chọn này phơi bày sự bối rối của giới quý tộc cũ. Họ không còn đủ sức duy trì đế chế xưa, chỉ cố giữ lại biểu tượng vinh quang nhất của gia tộc.

Vì vậy, dù đề nghị mua lại của Paolo có mức giá cao hơn thị trường tới 20%, John Elkann vẫn coi đó là mối đe dọa.

Trong hệ giá trị của tiền cũ châu Âu, chất lượng của cải có thứ bậc.

Mỗi đồng xu của gia tộc Agnelli đều thấm đẫm mùi dầu máy. Đó là của cải được xây dựng từ thép, cao su, tiếng động cơ và mồ hôi của hàng triệu công nhân. Loại của cải này hữu hình, đại diện cho trật tự, kiểm soát và hợp đồng xã hội kéo dài cả thế kỷ.

Còn tiền của Paolo đến từ crypto, từ một ngành công nghiệp phát triển hoang dã và đầy tranh cãi trong thập kỷ qua.

Bài học nhãn tiền vẫn còn đó.

Chỉ vài năm trước, công ty blockchain DigitalBit ký hợp đồng tài trợ 85 triệu euro với Inter Milan và AS Roma, nhưng DigitalBits đứt dòng tiền, nợ phí tài trợ, hai câu lạc bộ phải hủy hợp đồng, để lại một mớ hỗn độn.

Chưa kể đến chuỗi sụp đổ của ngành crypto năm 2022. Khi đó, logo Luna xuất hiện trên sân vận động của Washington Nationals, tên FTX còn gắn với sân nhà Miami Heat. Trong mắt gia tộc Agnelli, ngành crypto đầy rẫy đầu cơ và bong bóng.

Trong mắt gia tộc Agnelli, Paolo mãi là “người ngoài”. Không phải vì xuất thân, mà vì tiền của anh.

Một biểu tượng cần được cứu rỗi

Nhưng vấn đề là, Juventus thực sự cần tiền.

Juventus hiện đang lún sâu vào vũng lầy, tất cả bắt nguồn từ ngày 10 tháng 7 năm 2018, khi Juventus công bố ký hợp đồng với C Ronaldo 33 tuổi. 100 triệu euro phí chuyển nhượng, lương sau thuế 30 triệu euro/năm, hợp đồng 4 năm.

Đây là thương vụ chuyển nhượng lớn nhất lịch sử Serie A, cũng là mức lương cao nhất lịch sử Serie A. Chủ tịch Juventus khi đó, Andrea Agnelli - thế hệ thứ tư của gia tộc Agnelli - phát biểu đầy xúc động tại đại hội cổ đông: “Đây là bản hợp đồng quan trọng nhất lịch sử Juventus. Chúng ta sẽ dùng C Ronaldo để vô địch Champions League.”

Thành Turin bùng nổ. Người hâm mộ đổ xô tới cửa hàng Juventus mua áo in tên C Ronaldo. Chỉ trong 24 giờ sau khi ký hợp đồng, câu lạc bộ đã bán hơn 520.000 chiếc áo, lập kỷ lục lịch sử bóng đá. Ai cũng tin C Ronaldo sẽ đưa Juventus lên đỉnh châu Âu.

Nhưng Juventus lại không vô địch Champions League. Năm 2019, bị Ajax loại ngược; 2020, bị Lyon loại; 2021, bị Porto đánh bại. Tháng 8 năm 2021, C Ronaldo bất ngờ rời đi, chuyển sang Manchester United. Juventus không chỉ không thu hồi được vốn, mà còn lún sâu hơn vào khủng hoảng tài chính.

Các chuyên gia sau này tính toán tổng chi phí ký C Ronaldo, bao gồm phí chuyển nhượng, lương và thuế, lên tới 340 triệu euro. Trong ba năm ở Juventus, anh ghi 101 bàn, trung bình mỗi bàn trị giá 2,8 triệu euro.

Với một câu lạc bộ tầm cỡ như Juventus, Champions League không chỉ là vinh dự mà còn là nguồn sống: chia sẻ bản quyền truyền hình, doanh thu ngày thi đấu, tiền thưởng từ các điều khoản tài trợ, nhiều khoản đều gắn với Champions League. Mất Champions League, sổ sách lập tức teo tóp, đội bóng buộc phải dùng thủ thuật kế toán để lấp lỗ hổng.

Juventus bán Pjanic cho Barcelona với giá 60 triệu euro, đồng thời mua Arthur từ Barca với giá 72 triệu euro. Hai thương vụ này trên giấy tờ là độc lập, nhưng ai cũng biết đây là giao dịch “đối ứng” được thiết kế kỹ lưỡng. Juventus thực tế chỉ phải trả chênh 12 triệu euro tiền mặt, nhưng có thể ghi nhận hàng chục triệu euro “lợi nhuận vốn” trên sổ sách.

Cách làm sổ sách này không hiếm trong bóng đá, nhưng Juventus đã làm quá mức.

Công tố viên phát hiện trong ba năm, câu lạc bộ thông qua 42 giao dịch đáng ngờ tương tự đã thổi phồng lợi nhuận thêm 282 triệu euro. Sau khi bê bối bị phanh phui, toàn bộ hội đồng quản trị, bao gồm chủ tịch Andrea Agnelli, đồng loạt từ chức.

Tiếp theo là các án phạt: trừ điểm ở giải quốc nội, mất suất dự Champions League, lãnh đạo bị cấm hoạt động lâu dài. Điều này dẫn đến vòng luẩn quẩn: thành tích giảm, doanh thu giảm, không có tiền mua cầu thủ, thành tích càng tệ hơn.

Từ mùa giải 2018-19 lỗ 39,6 triệu euro, tài chính của Juventus lao dốc không phanh, đến mùa 2022-23 lỗ tới 123,7 triệu euro. Từ đỉnh cao 9 lần vô địch Serie A liên tiếp, giờ đây liên tục thua lỗ, tháng 11 năm 2025, tập đoàn Exor buộc phải bơm thêm gần 100 triệu euro cho Juventus.

Đây đã là lần thứ ba trong hai năm Exor phải bơm tiền cho Juventus. Dưới trướng Exor còn có Ferrari, Stellantis, tạp chí The Economist..., nhưng khoản lỗ kéo dài của Juventus đang ăn mòn lợi nhuận toàn tập đoàn. Trong báo cáo tài chính năm 2024, lợi nhuận ròng của Exor giảm 12%, các nhà phân tích chỉ ra Juventus đã trở thành tài sản âm kéo tụt kết quả kinh doanh của tập đoàn.

John Elkann rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan, không biết nên quyết định thế nào.

Còn Paolo, người nắm trong tay lợi nhuận hàng năm 13 tỷ USD, đang gõ cửa. Anh có tiền, có kiên nhẫn, có tình yêu với Juventus.

Đáng lẽ đây phải là một thương vụ hoàn hảo, nếu không có ngọn núi mang tên “giai cấp” chắn giữa hai bên.

Giấc mơ dưới gốc ô liu

Paolo gõ cửa mãi không được hồi đáp, nên anh đã tự đưa ra lựa chọn.

Ngày 12 tháng 12, Paolo bỏ qua mọi cuộc họp kín, trực tiếp công khai đề nghị mua lại qua Sở Giao dịch Chứng khoán Ý. Paolo dồn John Elkann vào chân tường, buộc ông phải trả lời trước toàn nước Ý: ông chọn tiền hay chọn danh dự gia tộc?

Tin tức lan ra, giá cổ phiếu Juventus tăng vọt, thị trường thể hiện khao khát với “tiền mới”. Gazzetta dello Sport và Tuttosport đều đưa tin trang nhất, cả bán đảo Apennine đang chờ đợi quyết định của gia tộc Agnelli.

Sự từ chối của gia tộc Agnelli vừa nằm trong dự đoán, vừa ngoài dự đoán.

Trong dự đoán, vì lòng kiêu hãnh của họ không cho phép cúi đầu trước tiền mới. Ngoài dự đoán, vì với tình hình tài chính hiện tại, từ chối số tiền khổng lồ này cần một sự cố chấp gần như bi tráng.

Với Paolo, anh muốn dùng số tiền mình kiếm được để cứu thần tượng thời thơ ấu. Doanh nghiệp cuối cùng cũng có quốc tịch, Tether dù là doanh nghiệp số toàn cầu, nhưng CEO là người Ý, trái tim ở Ý.

Còn với gia tộc Agnelli, họ bảo vệ không chỉ một câu lạc bộ, mà là vinh quang 102 năm của gia tộc và biểu tượng thời đại công nghiệp Ý.

Đây không còn là cuộc chơi logic kinh doanh, mà là sự va chạm của hai niềm tin.

Trong mắt John Elkann, cánh cửa đồng phải đóng chặt, vì bên ngoài là kẻ đầu cơ muốn tẩy trắng thân phận; nhưng trong mắt Paolo, cánh cửa ấy nên mở, vì bên ngoài là đứa trẻ mang dòng máu Ý có thể cứu đội bóng này.

Tuy nhiên, thời đại không đứng về phía quý tộc cũ.

Ngay trong tuần Exor từ chối Tether, nhà vô địch Premier League Manchester City công bố gia hạn hợp đồng với sàn giao dịch crypto OKX, quảng cáo trên ngực áo trị giá hàng trăm triệu. Paris Saint-Germain, Barcelona, AC Milan và nhiều ông lớn châu Âu đã hợp tác sâu với doanh nghiệp crypto. Ở châu Á, K-League Hàn Quốc, J-League Nhật Bản cũng bắt đầu nhận tài trợ crypto.

Tiền mới vào ngành truyền thống do tiền cũ kiểm soát không còn là “có hay không”, mà là “bằng cách nào”. Bóng đá chỉ là một chiến trường, trong lĩnh vực đấu giá nghệ thuật, Sotheby’s và Christie’s đã chấp nhận thanh toán bằng crypto; trong bất động sản, các thành phố như Dubai, Miami đã cho phép mua nhà bằng bitcoin. Những xung đột tương tự đang diễn ra khắp nơi trên thế giới.

Cuộc tấn công của Paolo, dù thành hay bại, đều đang thử thách ranh giới của thời đại: Khi một thế hệ tạo ra khối tài sản khổng lồ bằng cách mới, họ có đủ tư cách ngồi vào bàn chơi của thế giới cũ do tiền cũ kiểm soát không?

Kết thúc câu chuyện, hình ảnh dừng lại ở vườn ô liu ngoại ô.

32 năm trước, một cậu bé tóc đen ngồi đó, nghe tiếng ông bà lao động, hò reo theo những bóng áo sọc đen trắng trên tivi. Khi ấy, cậu không ngờ có ngày mình sẽ đứng trước cánh cửa lớn ấy, chờ một câu trả lời.

Cánh cửa đồng đóng kín ấy vẫn lạnh lùng uy nghiêm. Sau nó là vinh quang trăm năm của gia tộc Agnelli, cũng là ánh hoàng hôn cuối cùng của thời đại công nghiệp cũ.

Hiện tại nó chưa mở cho tiền mới, nhưng lần này, người gõ cửa sẽ không lùi bước. Bởi anh biết, mở được cánh cửa ấy, chỉ là vấn đề thời gian.