Năm 2025 của stablecoin: Bạn ở Hồng Lâu, tôi ở Tây Du

Nhưng cuối cùng, chúng ta đều có thể đi đến cùng một điểm đích, dù con đường khác nhau.

Tác giả: A Wang

Năm 2025 sẽ là một năm đầy kịch tính và phân hóa đối với stablecoin: từ việc Hoa Kỳ ban hành “Đạo luật GENIUS” quy định hợp pháp về stablecoin, đến việc Hồng Kông thông qua “Quy định về Stablecoin”, kéo theo những cuộc thảo luận sôi nổi về stablecoin nhân dân tệ ngoại hối và các luận chứng về đồng nhân dân tệ số, cho đến chương cuối cùng của stablecoin tại Đại lục vào năm 2025.

Ai ở Hồng Lâu, ai ở Tây Du? Có lẽ trong lòng mỗi chúng ta đều đã có câu trả lời.

Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn thấu bản chất qua hiện tượng. Làm rõ logic đằng sau stablecoin năm 2025, nhìn rõ xu hướng phát triển trong tương lai.

Stablecoin thu hút sự chú ý toàn cầu vào năm 2025, điều gì thực sự đã thay đổi về bản chất, và điều gì thực ra không hề thay đổi?

Tại Diễn đàn Tài chính Phố Tài chính năm 2025 vào tháng 10 trước đó, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, ông Pan Gongsheng, phát biểu: “Kể từ năm 2017, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc phối hợp với các cơ quan liên quan đã liên tiếp ban hành nhiều văn bản chính sách nhằm phòng ngừa và xử lý rủi ro đầu cơ giao dịch tiền ảo trong nước, hiện các văn bản chính sách này vẫn còn hiệu lực. Trong bước tiếp theo, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan thực thi pháp luật để trấn áp hoạt động kinh doanh và đầu cơ tiền ảo trong nước, duy trì trật tự kinh tế tài chính, đồng thời theo dõi sát và đánh giá động thái phát triển của stablecoin ở nước ngoài.”

Chúng ta sẽ tập trung vào: “Các văn bản chính sách vẫn còn hiệu lực” và “Đánh giá động thái phát triển của stablecoin ở nước ngoài”.

I. Lập trường của Đại lục đối với tiền ảo không thay đổi — Tiếp tục trấn áp

1.1 Đại lục: Bản chất stablecoin là tiền ảo

Gần đây, 13 bộ ngành đã tổ chức cuộc họp, đưa ra định nghĩa pháp lý về stablecoin trong hệ thống quản lý của Đại lục.

Ngày 28 tháng 11 năm 2025, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tổ chức cuộc họp điều phối công tác trấn áp đầu cơ giao dịch tiền ảo. Đại diện các cơ quan như Bộ Công an, Văn phòng Thông tin Trung ương, Văn phòng Tài chính Trung ương, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Tổng cục Quản lý Thị trường Quốc gia, Tổng cục Giám sát Tài chính Quốc gia, Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc, Cục Quản lý Ngoại hối Quốc gia đã tham dự cuộc họp.

Cuộc họp chỉ ra rằng, trong những năm gần đây, các đơn vị đã nghiêm túc thực hiện các quyết sách của Trung ương Đảng và Quốc vụ viện, theo yêu cầu của “Thông báo về việc tăng cường phòng ngừa và xử lý rủi ro đầu cơ giao dịch tiền ảo” do 10 bộ ngành phối hợp ban hành năm 2021, kiên quyết trấn áp hoạt động đầu cơ giao dịch tiền ảo, chấn chỉnh các hiện tượng hỗn loạn liên quan đến tiền ảo, đạt được hiệu quả rõ rệt. Gần đây, do nhiều yếu tố tác động, hoạt động đầu cơ tiền ảo có dấu hiệu gia tăng, các hành vi phạm pháp liên quan vẫn xảy ra, công tác phòng ngừa rủi ro đối mặt với tình hình và thách thức mới.

Cuộc họp nhấn mạnh:

• Tiền ảo không có địa vị pháp lý ngang bằng với tiền pháp định, không có tính thanh toán hợp pháp, không nên và không thể được sử dụng làm tiền tệ lưu thông trên thị trường, các hoạt động kinh doanh liên quan đến tiền ảo thuộc về hoạt động tài chính phi pháp.
• Stablecoin là một hình thức của tiền ảo, hiện tại không thể đáp ứng hiệu quả các yêu cầu về nhận diện khách hàng, chống rửa tiền, v.v., tiềm ẩn rủi ro bị sử dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, lừa đảo huy động vốn, chuyển tiền xuyên biên giới trái phép.

Cuộc họp yêu cầu các đơn vị phải kiên định lấy Tư tưởng Xã hội Chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc thời đại mới của Tập Cận Bình làm chỉ đạo, thực hiện toàn diện tinh thần Đại hội XX và các Hội nghị toàn thể của Trung ương khóa XX, lấy phòng ngừa rủi ro làm chủ đề vĩnh hằng của công tác tài chính, tiếp tục duy trì chính sách cấm đối với tiền ảo, liên tục trấn áp các hoạt động tài chính phi pháp liên quan đến tiền ảo. Các đơn vị cần tăng cường phối hợp, hoàn thiện chính sách và căn cứ pháp lý quản lý, tập trung vào các khâu trọng điểm như luồng thông tin, luồng vốn, tăng cường chia sẻ thông tin, nâng cao năng lực giám sát, trấn áp nghiêm các hành vi phạm pháp, bảo vệ an toàn tài sản của nhân dân, duy trì ổn định trật tự kinh tế tài chính.

1.2 Lập trường của Đại lục đối với tiền ảo không hề thay đổi

• Cuộc họp hôm qua là sự thực hiện cụ thể của “Thông báo về việc tăng cường phòng ngừa và xử lý rủi ro đầu cơ giao dịch tiền ảo” (Số 237/2021) năm 2021, thể hiện “các văn bản chính sách vẫn còn hiệu lực”.
• Đưa stablecoin vào phạm vi tiền ảo = các hoạt động liên quan đến stablecoin/tiền ảo đều là hoạt động tài chính phi pháp. “Tiếp tục duy trì chính sách cấm đối với tiền ảo, liên tục trấn áp các hoạt động tài chính phi pháp liên quan đến tiền ảo.”
• Quan điểm này thể hiện xu hướng siết chặt hơn, trước đây các hoạt động tài chính phi pháp liên quan đến tiền ảo được liệt kê cụ thể, nay đã được khái quát hóa trực tiếp.

Mặc dù tiền ảo tại Trung Quốc, với tư cách là “hàng hóa ảo” (trong thực tiễn tư pháp hình sự và dân sự một phần được công nhận là tài sản); nhưng với tư cách là “tài sản tài chính” hoặc “công cụ thanh toán”, môi trường sống của nó tại Đại lục đã bị xóa sổ hoàn toàn.

1.3 Người trong ngành vẫn không thay đổi — Như đi trên băng mỏng

Mặc dù stablecoin đã được đưa vào phạm vi quản lý tiền ảo của Đại lục, nhưng nhìn lại, điều này có thay đổi gì đối với những người làm trong ngành không?

Thực ra là không, chúng ta vẫn đang ra biển lớn, vẫn đang trên con đường tuân thủ, sở hữu giấy phép tại các khu vực pháp lý tương ứng, đáp ứng các yêu cầu quản lý của từng nơi để hoạt động hợp pháp. Vẫn như đi trên băng mỏng.

II. Hạ tầng tài chính dựa trên blockchain đã thay đổi — Đánh giá động thái phát triển của stablecoin ở nước ngoài

“Đạo luật GENIUS” của Hoa Kỳ đã đưa ra một định nghĩa rõ ràng về stablecoin:

“Payment stablecoin” là loại tiền kỹ thuật số dựa trên sổ cái phân tán, neo giá vào tiền pháp định quốc gia và được sử dụng cho thanh toán và quyết toán.

Chúng ta tạm thời không bàn về các hình thái khác nhau của tiền kỹ thuật số: stablecoin, token tiền gửi, CBDC.

Vậy điều gì đã thay đổi? — Sổ cái mà tài sản dựa vào đã thay đổi, trở nên hiệu quả hơn, tiện lợi hơn, toàn cầu hóa hơn.

Đây là điểm mà châu Âu và Mỹ đều khao khát, như CEO của Blackrock đã nói, “token hóa tài sản” sẽ dẫn dắt cuộc cách mạng tài chính tiếp theo; là cuộc họp “lịch sử” của FED, tích cực thảo luận về đổi mới; là hướng đi cải cách của sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq: giao dịch token hóa, IPO token hóa, giao dịch 24/7.

Đây cũng là điểm mà Đại lục cần đánh giá động thái — hạ tầng tài chính dựa trên blockchain, bất kể loại tài sản kỹ thuật số nào chạy trên đó.

2.1 Xuất phát từ điểm gốc của blockchain

Như tiến sĩ Xiao đã nói, chúng ta cần xuất phát từ điểm gốc của blockchain, nhìn từ nguyên lý đầu tiên, từ nền tảng để xem xét các loại tiền kỹ thuật số/tài sản mã hóa, thị trường crypto và công nghệ blockchain đằng sau chúng.

Bản chất của tài chính là gì? Là sự không đồng bộ về giá trị qua thời gian và không gian. Bản chất này không thay đổi suốt hàng nghìn năm.

Tài chính mới dựa trên blockchain có thể nâng cao hiệu quả tài chính ở mức độ lớn:

• Xuyên thời gian. Một mặt thể hiện ở giá trị thời gian của tiền (Time Value of Money), mặt khác thể hiện ở giao dịch và quyết toán
• Xuyên không gian. Phân bổ giá trị trên phạm vi toàn cầu.
• Cách thức truyền tải giá trị.

Giống như thuộc tính bản chất của tiền (thước đo giá trị) và chức năng cốt lõi (phương tiện trao đổi) không thay đổi, dù đã trải qua nhiều hình thái như vỏ sò, tiền xu, tiền mặt, tiền gửi, tiền điện tử, stablecoin, nhưng bản chất tài chính vẫn không đổi. Điều cần suy nghĩ là làm thế nào để cung cấp dịch vụ tài chính tốt hơn trong một bối cảnh phân tán, số hóa, xuyên không gian và thời gian.

2.2 Hạ tầng tài chính mới

So với tài chính truyền thống, đổi mới lớn nhất của tài chính mới là sự thay đổi phương thức ghi sổ — blockchain, sổ cái công khai minh bạch toàn cầu. Trong hàng nghìn năm, phương thức ghi sổ của nhân loại chỉ thay đổi ba lần, mỗi lần đều định hình sâu sắc hình thái kinh tế và cấu trúc xã hội, mỗi bước đột phá đều phản ánh sự tiến hóa đồng bộ giữa công nghệ và văn minh.

• Ghi sổ đơn thời Sumer (3500 TCN), lần đầu tiên giúp nhân loại vượt qua giới hạn truyền miệng, thúc đẩy thương mại sơ khai và sự hình thành quốc gia, vì cần ghi lại thuế và thương mại. Bộ luật Hammurabi của Babylon cổ đại đã có các điều khoản về tranh chấp thương mại.
• Ghi sổ kép thúc đẩy cuộc cách mạng thương mại thời Phục Hưng (thế kỷ 14-15), thương mại thành bang Địa Trung Hải thịnh vượng, đầu tư đội tàu Genoa, ngân hàng đa quốc gia của gia tộc Medici đều cần công cụ tài chính phức tạp, từ đó thúc đẩy sự xuất hiện của ngân hàng và công ty đa quốc gia, xây dựng tín dụng thương mại.
• Tiếp theo là điều chúng ta quen thuộc, năm 2009, bitcoin thúc đẩy ghi sổ phân tán, dẫn đến tài chính phi tập trung, thay đổi cơ chế niềm tin và sự nổi lên của tiền kỹ thuật số.

Cuộc cách mạng tài chính mới dựa trên ghi sổ phân tán này chắc chắn gắn liền với blockchain, hợp đồng thông minh, ví kỹ thuật số và tiền tệ có thể lập trình. Blockchain với vai trò là lớp sổ cái kết toán của hạ tầng tài chính, bản thân nó được thiết kế để giải quyết vấn đề nhất quán cuối cùng trong thanh toán và quyết toán. Tiền kỹ thuật số xây dựng trên sổ cái phân tán kết hợp với hợp đồng thông minh có thể mang lại vô hạn khả năng cho tài chính mới: quyết toán gần như tức thì, khả dụng 24/7, chi phí giao dịch thấp, cũng như khả năng lập trình, tương tác và kết hợp với DeFi của token kỹ thuật số.

Từ đó, tài chính mới chủ yếu thể hiện ở ba thay đổi lớn:

• Thứ nhất, phương thức ghi sổ chuyển từ ghi sổ kép tập trung sang ghi sổ phân tán phi tập trung;
• Thứ hai, tài khoản chuyển từ tài khoản ngân hàng sang ví kỹ thuật số;
• Thứ ba, đơn vị ghi sổ chuyển từ tiền pháp định sang tiền kỹ thuật số.

Điều quan trọng nhất là ghi sổ phân tán ra đời nhờ đặc tính số hóa xuyên thời gian, không gian và tổ chức.

2.3 Sự thay đổi lớn của hạ tầng tài chính

Vì vậy, bất kể các hình thái khác nhau của tiền kỹ thuật số: stablecoin, token tiền gửi, CBDC, hạ tầng tài chính dựa trên blockchain đã thay đổi hoàn toàn.

Ở đây, đã gieo hạt giống gì?

Điểm đặc biệt của tiền kỹ thuật số là nó đồng thời nằm ở giao điểm của ba thị trường khổng lồ: thanh toán; cho vay; thị trường vốn. Chưa kể đến kênh giá trị của nền văn minh silicon AI trong tương lai.

Dù làn sóng phi toàn cầu hóa do các yếu tố địa chính trị gây ra, nhưng chúng ta vẫn sẽ được kéo gần lại bởi sổ cái thống nhất của blockchain, bạn sẽ nhận ra thế giới này thực sự phẳng. Như cuốn sách đã nói: “Chúng ta muốn máy bay xuyên đại dương, nhưng lại phát minh ra Zoom.”

III. Lời kết

Thực ra, điểm mấu chốt là “các văn bản chính sách vẫn còn hiệu lực” và “đánh giá động thái phát triển của stablecoin ở nước ngoài” vẫn chỉ ra phương hướng cho chúng ta. Dù thực tế stablecoin năm 2025 có vẻ như tồn tại sự “bạn ở Hồng Lâu, tôi ở Tây Du” đầy kỳ ảo.

“Tôi ở Tây Du” — là ra đi, là tu hành, là chấp niệm vượt qua 81 kiếp nạn, là khát vọng khám phá hạ tầng tài chính thế hệ tiếp theo.

Năm 2008, Modern Sky phát hành album âm nhạc mang tên “Bạn ở Hồng Lâu, tôi ở Tây Du”, lấy cảm hứng từ “Hồng Lâu Mộng” và “Tây Du Ký”, tái hiện các ca khúc kinh điển, tạo nên một cuộc đối thoại văn hóa giữa cổ điển và hiện đại, Đông và Tây, mộng ảo và hiện thực.

Bạn đi con đường mộng cũ của mình, tôi đi hành trình vạn dặm của tôi.

Nhưng cuối cùng, chúng ta đều có thể đi đến cùng một điểm đích, dù con đường khác nhau.