Ethereum hoàn thành nâng cấp lớn năm 2025, Mainnet nhanh hơn và rẻ hơn đã ra mắt

Vào ngày 4 tháng 12, bản nâng cấp lớn thứ hai của Ethereum trong năm, Fusaka, đã chính thức được kích hoạt trên mainnet Ethereum (tương ứng với Epoch 411392). Bản nâng cấp này diễn ra ở cả lớp đồng thuận và lớp thực thi của Ethereum, nâng cao khả năng xử lý các giao dịch quy mô lớn từ nhiều mạng Layer 2 khác nhau. Nó đã tăng giới hạn Gas của block lên 60 triệu và mở đường cho việc điều chỉnh các tham số blob tiếp theo thông qua các fork BPO, với kỳ vọng giảm phí L2 từ 40% đến 60%.

Trước khi hoàn thành bản nâng cấp này, nó đã nhận được phản hồi tích cực từ một số nhân vật nổi tiếng trong ngành. Ví dụ, Giám đốc Đầu tư của Bitwise, Matt Hougan, đã phát biểu vào ngày 23 tháng 11 rằng "đợt điều chỉnh thị trường hiện tại đã khiến nhiều tín hiệu bị bỏ qua, chẳng hạn như giá trị ngày càng tăng của UNI, ETH và XRP. Tôi tin rằng thị trường sẽ sớm bắt đầu định giá lại xung quanh tác động tích cực của bản nâng cấp Ethereum Fusaka, đặc biệt nếu nó mang lại kết quả như mong đợi vào ngày 3 tháng 12. Đây là một chất xúc tác bị đánh giá thấp và là một trong những lý do Ethereum có thể dẫn đầu đợt phục hồi trong vòng thị trường crypto này."

Bản nâng cấp Fusaka thực tế bao gồm tổng cộng 13 EIP, và có thể không trực quan nếu giới thiệu tất cả. Vậy, những thay đổi nào đã xảy ra sau khi bản nâng cấp Ethereum này hoàn thành?

Nhanh hơn, Rẻ hơn

Hãy cùng quan sát trực tiếp mức Gas hiện tại:

Trong 7 ngày qua, giá trị Gwei trung bình vào khoảng 0.1, trong khi trong 30 ngày qua, giá trị Gwei trung bình vào khoảng 0.3. Đồng thời, sự thay đổi so với khối lượng giao dịch vào đầu tháng 11 không đáng kể.

Hiện tại, phí Gas cần thiết cho một giao dịch chuyển USDT đơn lẻ trên mainnet Ethereum đã giảm xuống còn $0.01. Tôi đã thử một giao dịch loại này trong một block với khoảng 0.029 Gwei và nó đã hoàn thành trong chưa đầy 1 phút.

Theo dữ liệu của GasFeesNow, chi phí Gas hiện tại cho việc chuyển USDT trên mainnet ETH chỉ bằng khoảng 0.016% so với trên blockchain Tron:

Sau EIP-7783 của bản nâng cấp Pectra, EIP-7935 của bản nâng cấp Fusaka một lần nữa tăng giới hạn Gas mặc định, nâng giới hạn Gas lên 60 triệu. Giới hạn Gas cao hơn đồng nghĩa với việc mỗi block có thể xử lý nhiều giao dịch hơn, giảm tắc nghẽn block và phí giao dịch.

Theo dữ liệu của Chainspect, TPS lý thuyết đỉnh hiện tại của mainnet Ethereum đã đạt 238.1, trong khi Ethereum thời kỳ đầu chỉ có TPS lý thuyết đỉnh là 15. Trong 10 năm, con số này đã tăng gần 16 lần, một bước nhảy vọt đáng kể như một sự chuyển mình kéo dài một thập kỷ.

PeerDAS, Cột mốc quan trọng trong Sharding

"Ý nghĩa của PeerDAS trong Fusaka là rất sâu sắc vì nó về cơ bản là sharding. Ethereum có thể đạt được đồng thuận block mà không cần bất kỳ node đơn lẻ nào phải xem thậm chí một phần nhỏ của dữ liệu. Hơn nữa, nó có thể chống lại các cuộc tấn công 51%—nó sử dụng xác minh xác suất phía client thay vì bỏ phiếu của validator. Sharding đã là giấc mơ của Ethereum từ năm 2015, và sampling khả dụng dữ liệu đã được tiến hành từ năm 2017; giờ đây, chúng ta cuối cùng đã đạt được nó."

Từ tweet của Vitalik ở trên, chúng ta có thể hiểu tại sao PeerDAS là bước tiến nổi bật nhất trong bản nâng cấp Fusaka. PeerDAS (EIP-7954) giới thiệu cơ chế sampling khả dụng dữ liệu sử dụng bằng chứng KZG, cho phép các node lấy mẫu một phần nhỏ (1/8) dữ liệu blob và so sánh với dữ liệu do các node ngang hàng nắm giữ.

Điều này cho phép Ethereum tăng dung lượng blob mỗi block mà không làm tăng kích thước node, cho phép xác thực các giao dịch L2 chỉ với việc tải xuống một phần dữ liệu. Đối với L2, điều này không chỉ có nghĩa là thông lượng dữ liệu lý thuyết tăng gấp 8 lần mà còn giảm chi phí blob và phí người dùng.

(Nguồn ảnh: @jarrodwatts)

Tuy nhiên, Vitalik cũng chỉ ra ba khía cạnh mà cơ chế sharding của Fusaka vẫn chưa hoàn thiện:

· Nó có thể xử lý O(c^2) giao dịch ở cấp độ L2 (trong đó c là tải tính toán trên mỗi node), nhưng điều này không thể đạt được trên mainnet Ethereum. Để đạt được sự mở rộng trực tiếp cho mainnet, ngoài các cải tiến từ các bản nâng cấp hệ số không đổi như BAL và ePBS, cũng cần một ZK-EVM trưởng thành.*

· Tắc nghẽn Đề xuất/Phát triển. Hiện tại, các nhà phát triển cần sở hữu toàn bộ dữ liệu và xây dựng toàn bộ block. Sẽ rất tuyệt nếu có thể thực hiện xây dựng block phân tán.

· Chúng ta vẫn cần sharding mempool.

Vitalik cho biết trong hai năm tới, cơ chế PeerDAS sẽ tiếp tục được cải tiến, mở rộng một cách thận trọng trong khi đảm bảo sự ổn định, và tận dụng nó để mở rộng Layer 2. Khi ZK-EVM trưởng thành, nó sẽ được chuyển hướng sang mainnet Ethereum để mở rộng hơn nữa và tiếp tục cải thiện phí gas L1.

Phí blob tăng vọt

Phí Gas blob tăng vọt hàng triệu:

Trước bản nâng cấp Fusaka, Gas blob về cơ bản là miễn phí vì các L2 gửi dữ liệu blob lên mainnet không phải chịu phí tối thiểu. Khi giá gas trên mainnet tăng, các L2 cũng ngừng gửi dữ liệu blob lên mainnet. Điều này có nghĩa là mainnet Ethereum về cơ bản đang cung cấp bảo mật miễn phí cho các L2.

Lấy Lighter làm ví dụ, họ chiếm khoảng 92% tổng TPS Rollup L2 trong ngày qua nhưng chỉ trả chưa đến $100 cho mainnet. Trong một năm, khoản thanh toán trung bình hàng ngày của họ cho mainnet chỉ khoảng $670.

Do đó, có thể nói rằng đã tồn tại một "sự không đồng bộ về động lực" liên quan đến phí Gas blob giữa mainnet và L2. L2 muốn blob càng nhỏ càng tốt để giảm phí gas cho người dùng, trong khi mainnet muốn phí Gas blob càng cao càng tốt vì nó đang cung cấp bảo mật cho L2.

Đề xuất EIP-7918 của bản nâng cấp Fusaka đã liên kết phí Gas blob với phí gas của mainnet, cung cấp một mức sàn cho phí Gas blob và làm cho chúng ổn định và dễ dự đoán hơn. Các nhà phân tích của Bitwise cho biết sau bản nâng cấp Fusaka, ngưỡng tối thiểu cho phí Gas blob xấp xỉ bằng phí thực thi cơ bản của mainnet chia cho 16, điều này sẽ tạo ra dòng thu nhập và đốt ổn định hơn cho mainnet.

Tất nhiên, tác động thực tế đến doanh thu và tăng trưởng đốt của mainnet sẽ phụ thuộc vào sự phát triển của từng L2.