Dữ liệu kinh tế bất ngờ suy giảm, kỳ vọng của thị trường tăng mạnh, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lại một lần nữa đứng ở ngã ba đường. Một báo cáo việc làm thấp hơn dự kiến không chỉ tiết lộ những thay đổi tinh tế của nền kinh tế Mỹ mà còn khiến dòng vốn toàn cầu bắt đầu tái cấu trúc.
Dữ liệu việc làm ADP của Mỹ công bố vào tối ngày 3 tháng 12 theo giờ Đông 8 cho thấy, khu vực tư nhân của Mỹ đã giảm 32.000 việc làm trong tháng 11, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của thị trường là tăng 10.000 việc làm, đánh dấu mức giảm lớn nhất kể từ tháng 3 năm 2023.
Thị trường phản ứng nhanh chóng, công cụ “FedWatch” của CME cho thấy xác suất thị trường đặt cược Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 12 đã tăng vọt từ khoảng 86% một tuần trước lên gần 89%.
I. Tín hiệu dữ liệu
● Báo cáo việc làm ADP, được thị trường gọi là “bảng lương phi nông nghiệp nhỏ”, là chỉ báo quan trọng về sức khỏe của thị trường lao động Mỹ. Số lượng giảm 32.000 người trái ngược hoàn toàn với kỳ vọng tăng 10.000 của thị trường. Sau khi dữ liệu được công bố, thị trường lập tức phản ứng. Các nhà đầu tư bắt đầu đánh giá lại tình hình thực tế của nền kinh tế Mỹ.
● Điều đáng chú ý là sự sụt giảm việc làm chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp nhỏ. Các doanh nghiệp có dưới 50 nhân viên đã cắt giảm tổng cộng 120.000 việc làm trong tháng 11, trong khi các doanh nghiệp lớn vẫn tiếp tục tăng việc làm. Sự mất cân đối về cấu trúc này cho thấy áp lực kinh tế hiện tại có thể không phân bổ đều, mà trước tiên tác động đến các thành phần kinh tế quy mô nhỏ.
● Tăng trưởng tiền lương cũng cho thấy dấu hiệu chậm lại. Báo cáo cho thấy mức tăng lương hàng năm của nhân viên giữ việc là 4,4%, tốc độ tăng đã chậm lại; mức tăng lương của những người chuyển việc cũng giảm xuống.
Những dữ liệu này cùng nhau vẽ nên bức tranh thị trường lao động Mỹ đang dần hạ nhiệt, cung cấp cơ sở dữ liệu cho việc chuyển hướng chính sách tiền tệ của Fed.
II. Phản ứng của thị trường
Sự thay đổi của dữ liệu kinh tế nhanh chóng chuyển hóa thành việc tái định hình kỳ vọng của thị trường. Sau khi dữ liệu ADP được công bố, xác suất kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất vào tháng 12 đã tăng mạnh lên gần 90%, phản ánh kỳ vọng mạnh mẽ của các nhà đầu tư về việc Fed sẽ chuyển hướng chính sách.
● Trên thị trường ngoại hối, chỉ số USD giảm liên tiếp nhiều phiên giao dịch, trong ngày có lúc giảm gần 0,5% xuống mức thấp 98,88, gần mức thấp nhất kể từ tháng 10. Đồng thời, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tiếp tục giảm, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm có lúc giảm xuống dưới ngưỡng tâm lý quan trọng 4%.
● Thị trường chứng khoán thể hiện tình hình phức tạp. Dù một số cổ phiếu công nghệ chịu áp lực, nhưng chỉ số tổng thể vẫn duy trì xu hướng tăng nhẹ. Đồng thời, thị trường tiền mã hóa nổi bật với giá bitcoin vượt ngưỡng 92.000 USD.
● Các tổ chức tài chính đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược. Trung tâm Nghiên cứu Tín dụng Liên kết cho biết, việc Fed tiếp tục mua vào sẽ cung cấp nhu cầu ổn định cho trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn, giúp hấp thụ lượng phát hành trái phiếu ngắn hạn tăng thêm của Bộ Tài chính Mỹ.
III. Thách thức trong quyết sách
Trong khi thị trường kỳ vọng rộng rãi rằng Fed sẽ hành động, nội bộ Fed lại đối mặt với sự chia rẽ chính sách chưa từng có.
● Dự báo mới nhất công bố vào tháng 9 cho thấy, 19 quan chức Fed đã đưa ra 11 dự báo khác nhau về lãi suất trung tính, dao động từ 2,6% đến 3,9%. Mức độ chia rẽ này ít nhất là cao nhất kể từ năm 2012 khi Fed bắt đầu công bố các dự báo như vậy.
● Một số quan chức lo ngại rủi ro xấu đi của thị trường lao động, đề xuất nên tiếp tục cắt giảm lãi suất để hỗ trợ kinh tế. Trong khi đó, một số quan chức khác lại cảnh giác với nguy cơ lạm phát tăng trở lại do cắt giảm lãi suất, cho rằng nên giữ ổn định chính sách.
● Thành viên Hội đồng Thống đốc Fed Christopher Waller gần đây phát biểu rằng thị trường có thể sẽ chứng kiến “một cuộc họp ít mang tính đồng thuận nhất trong một thời gian dài”.
● Sự chia rẽ nội bộ này không chỉ thể hiện ở dự báo lãi suất mà còn phản ánh ở lập trường chính sách cụ thể. Theo Reuters, trong số 12 thành viên có quyền biểu quyết của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang, có tới năm người giữ thái độ dè dặt hoặc phản đối việc tiếp tục cắt giảm lãi suất.
IV. Sương mù dữ liệu
● Điều bất thường là, cuộc họp chính sách tiền tệ lần này của Fed sẽ diễn ra trong bối cảnh thiếu hụt dữ liệu kinh tế quan trọng. Do chính phủ liên bang Mỹ trải qua đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử, báo cáo việc làm phi nông nghiệp chính thức tháng 11 dự kiến công bố ngày 5 tháng 12 đã bị hoãn đến ngày 16 tháng 12.
● Điều này có nghĩa là khi đưa ra quyết định lãi suất tháng 12, các quan chức Fed sẽ không có được đánh giá chính thức, toàn diện về tình hình thị trường lao động. Tỷ lệ thất nghiệp tháng 10 cũng không thể công bố vì chính phủ đóng cửa khiến dữ liệu khảo sát hộ gia đình dùng để tính toán tỷ lệ thất nghiệp không thể thu thập được.
● Dù thị trường đã định giá khá đầy đủ cho khả năng cắt giảm lãi suất tháng 12, nhưng Fed khó có thể phát đi tín hiệu ôn hòa vượt kỳ vọng trong giai đoạn thiếu dữ liệu. Wang Xinjie cho biết, sự chậm trễ dữ liệu này có thể khiến Fed giữ lập trường thận trọng hơn trong cuộc họp tháng 12.
V. Cộng hưởng toàn cầu
Sự thay đổi kỳ vọng chính sách của Fed đang gây ra phản ứng dây chuyền trên thị trường toàn cầu. Đồng USD suy yếu giúp các đồng tiền chủ chốt khác hưởng lợi, tỷ giá EUR/USD tăng khoảng 0,4% lên 1,1675.
● Đồng thời, tín hiệu “tăng lãi suất tháng 12” mà Ngân hàng Trung ương Nhật Bản phát đi đối lập rõ rệt với kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất, đẩy tỷ giá USD/JPY giảm xuống 155,002. Thị trường nhìn chung cho rằng nếu tỷ giá JPY giảm về 160, sự can thiệp của chính phủ Nhật Bản gần như là không thể tránh khỏi.
● Đối với thị trường trái phiếu toàn cầu, Wang Xinjie, chiến lược gia trưởng đầu tư của Bộ phận Quản lý Tài sản Standard Chartered Trung Quốc, khuyến nghị nhà đầu tư nên cân bằng lại danh mục sang trái phiếu kỳ hạn 5-7 năm, kỳ hạn này mang lại sự cân bằng tốt nhất giữa lợi suất và rủi ro tài khóa cũng như lạm phát.
● Thị trường mới nổi cũng cảm nhận được sự thay đổi này. Khi kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất tăng lên, tài sản thị trường mới nổi có thể sẽ thu hút dòng vốn. Đồng USD suy yếu cũng sẽ giảm bớt áp lực trả nợ cho các quốc gia có nợ bằng USD ở thị trường mới nổi.
● Thị trường tiền mã hóa chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ, giá bitcoin vượt ngưỡng 92.000 USD, phe mua bắt đầu nhắm đến mốc 100.000 USD. Thị trường kỳ vọng việc Fed chuyển hướng chính sách có thể mang lại môi trường thanh khoản dồi dào hơn.
Chỉ số USD liên tục giảm trong bối cảnh kỳ vọng cắt giảm lãi suất, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ giảm xuống dưới ngưỡng tâm lý quan trọng, dòng vốn toàn cầu đã bắt đầu tái cấu trúc. Điều duy nhất có thể chắc chắn là Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ phải tìm kiếm con đường chính sách hẹp vừa ổn định kinh tế vừa không làm bùng phát lại lạm phát, giữa hàng loạt bất định và áp lực.
