Dưới áp lực kép từ việc siết chặt quy định toàn cầu và thị trường nói chung đi xuống, các đồng tiền bảo mật lại đi ngược xu hướng, trở thành ngôi sao sáng nhất trong thị trường tiền mã hóa ảm đạm. Trong tuần qua, tổng vốn hóa thị trường tiền mã hóa đã giảm 3,7% từ 3,96 nghìn tỷ USD xuống còn 3,81 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, giữa bối cảnh ảm đạm này, các loại tiền mã hóa bảo vệ quyền riêng tư lại tăng vọt, vốn hóa thị trường từng lúc vượt 24 tỷ USD, tăng khoảng 80%. Trong nhóm tiền bảo mật, DASH và ZEC nổi bật nhất, lần lượt ghi nhận mức tăng 65% và 9,55%, với mức tăng trong bảy ngày của DASH thậm chí đạt 68%.
I. Tăng trưởng ngược dòng: Hiệu suất thị trường của tiền bảo mật
Khi thị trường tiền mã hóa nói chung đi xuống, các đồng tiền bảo mật lại tạo ra một xu hướng riêng biệt.
● Vốn hóa thị trường của tiền bảo mật đã tăng khoảng 80% trong tuần qua, vào buổi sáng từng vượt 24 tỷ USD. Hiện tượng tăng trưởng ngược dòng này cho thấy nhu cầu về quyền riêng tư tài chính của nhà đầu tư đang tăng nhanh.
● DASH là đồng tiền nổi bật nhất trong nhóm tiền bảo mật, tăng tới 68% trong tuần qua, từng tiệm cận mức 150 USD.
● ZEC cũng không kém cạnh, giá vào thứ Sáu tuần trước tăng vọt lên 388 USD, đạt mức cao nhất trong hơn tám năm và tạm thời vượt qua Monero để trở thành đồng tiền bảo mật có vốn hóa lớn nhất.
II. Yếu tố thúc đẩy: Động lực phía sau sự tăng mạnh của tiền bảo mật
Nỗi lo về quy định thúc đẩy nhu cầu
Trong bối cảnh các quy định toàn cầu ngày càng siết chặt, giá trị của tiền bảo mật càng được thể hiện rõ. Tiền mã hóa đang chịu sự giám sát ngày càng nghiêm ngặt, bao gồm kiểm tra KYC, giám sát sàn giao dịch và các công nghệ phân tích blockchain.
● Liên minh châu Âu đã ban hành quy định mới có hiệu lực từ ngày 30/12/2024, yêu cầu các sàn giao dịch coi việc chuyển tiền từ ví tự quản là giao dịch rủi ro cao. Bộ Tài chính Hoa Kỳ cũng sẽ lấy ý kiến công chúng về “công cụ tăng cường quyền riêng tư” vào tháng 8/2025, làm cơ sở cho việc xây dựng hướng dẫn mới.
● Những biện pháp quản lý này khiến các nhà đầu tư quay lại chú ý đến các giải pháp bảo mật. Nhà phân tích nghiên cứu cấp cao của Nansen, Jake Kennis, chỉ ra: “Quyền riêng tư ngày càng được coi là một nhu cầu thiết yếu chứ không chỉ là một tính năng”.
Nâng cấp công nghệ nâng cao khả năng sử dụng
● Nâng cấp công nghệ của Zcash đã cải thiện đáng kể trải nghiệm người dùng. Tính năng mới của ví Zashi cho phép người dùng thực hiện hoán đổi chuỗi chéo và thanh toán riêng tư thông qua tích hợp với hệ thống Intents của Near. Điều này có nghĩa là người dùng có thể dễ dàng chuyển tiền giữa các lớp bảo mật của Zcash mà không cần thông qua sàn giao dịch tập trung hoặc các giao diện cầu nối phức tạp.
● Nhờ đó, pool bảo mật của Zcash cũng đã mở rộng, hiện gần đạt mức cao nhất lịch sử là 4,9 triệu ZEC.
Kỳ vọng halving và sự tham gia của tổ chức
● Zcash sẽ halving vào tháng 11/2025, phần thưởng khối sẽ giảm từ 3,125 xuống 1,5625 đồng. Giám đốc nghiên cứu đầu tư của Coinbase, David Duong, cho biết động thái này dự kiến sẽ giảm nguồn cung khoảng 1.500 đồng/ngày và thị trường đã bắt đầu phản ứng với điều này.
● Đồng thời, các nhà đầu tư tổ chức cũng đang âm thầm chuẩn bị. Grayscale Zcash Trust nắm giữ hơn 85 triệu USD tài sản, cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng của vốn truyền thống đối với tiền bảo mật.
III. Các nhân tố chính: Phân tích hiệu suất ba đồng tiền bảo mật lớn
Zcash: Token bảo mật tùy chọn
Zcash là một trong những đồng tiền mã hóa chú trọng quyền riêng tư sớm nhất, ra mắt vào tháng 10/2016.
● Đồng tiền này sử dụng công nghệ zk-SNARKs, cho phép người dùng lựa chọn địa chỉ minh bạch hoặc địa chỉ bảo mật, giữ bí mật giao dịch khi cần thiết hoặc cung cấp sự minh bạch khi cần.
● Sự linh hoạt này giúp Zcash có lợi thế về tuân thủ, nhà phát triển Electric Coin Company của Zcash luôn nỗ lực cải thiện trải nghiệm người dùng, thúc đẩy số lượng giao dịch bảo mật tăng trưởng theo cấp số nhân.
Dash: Sự hồi sinh của đồng tiền bảo mật lâu đời
Dash ra đời năm 2014, là một trong những đồng tiền mã hóa lâu đời trong lĩnh vực bảo mật. Nó sử dụng giao thức trộn tiền PrivateSend, thực hiện ẩn danh giao dịch thông qua quy trình “chia nhỏ - trộn - tái tổ hợp” nguồn vốn.
● Dash định vị cốt lõi là “tiền kỹ thuật số phi tập trung”, nhằm giải quyết hai vấn đề lớn của tiền mã hóa truyền thống là bảo vệ quyền riêng tư và ứng dụng thực tế trong thanh toán.
● Các nhà phân tích cho rằng sự hồi sinh của Dash là nhờ các sáng kiến phát triển mạng lưới như “Dự án Ba tỷ”, nhằm thúc đẩy Dash phổ cập quy mô lớn tại các thị trường chưa được phục vụ đầy đủ.
IV. Phân tích tính bền vững của xu hướng
Động lực ngắn hạn và giá trị dài hạn
● Trong ngắn hạn, tiền bảo mật tăng giá do nhiều yếu tố thúc đẩy. Dự đoán tăng giá Zcash của đồng sáng lập BitMEX, Arthur Hayes, đã khiến thị trường sôi động. Sau khi ông dự đoán giá Zcash sẽ đạt 10.000 USD, chỉ trong vài giờ, giá Zcash đã tăng nhanh từ 272 USD lên đỉnh 355 USD.
● Tuy nhiên, về dài hạn, các kịch bản ứng dụng thực tế và xu hướng chính sách mới là yếu tố then chốt quyết định xu hướng của tiền bảo mật.
Sự bất định từ quy định
● Thách thức lớn nhất đối với tiền bảo mật đến từ khía cạnh quy định. Quy định chống rửa tiền (AMLR) của EU sẽ hạn chế các sàn giao dịch được cấp phép giao dịch tiền bảo mật trước tháng 7/2027. Điều này có thể khiến tiền bảo mật bị hủy niêm yết trên các sàn lớn, ảnh hưởng đến tính thanh khoản, nhưng đồng thời cũng có thể thúc đẩy người dùng chuyển sang các sàn phi tập trung và tự quản lý tài sản.
Động lực từ đổi mới công nghệ
● Bản thân công nghệ bảo mật cũng không ngừng phát triển. Zcash đang tiến hành nâng cấp Crosslink, sẽ bổ sung lớp bằng chứng cổ phần trên nền tảng đồng thuận bằng chứng công việc. Đồng thời, dự án Tachyon hướng đến việc tăng mạnh khả năng mở rộng của giao thức bảo mật Zcash, hiện thực hóa thanh toán riêng tư “cấp độ hành tinh”.
Sự trỗi dậy của tiền bảo mật không phải là ngẫu nhiên. Trong thời đại giám sát số hóa ngày càng phổ biến, quyền riêng tư tài chính đã trở thành một tài nguyên khan hiếm. Con đường phía trước của tiền bảo mật sẽ không bằng phẳng, nhưng với tiến bộ công nghệ và sự giáo dục thị trường sâu rộng, chúng rất có thể sẽ chiếm vị trí vững chắc hơn trong hệ sinh thái tiền mã hóa.
Cân bằng giữa quyền riêng tư và minh bạch sẽ là chủ đề vĩnh cửu của thời đại số.
