Chính phủ đóng cửa, Nhà Trắng lại đang được xây dựng lại: Ai đang trả tiền cho "phòng tiệc riêng" trị giá 300 triệu USD của Trump?

Trong khi chính phủ Mỹ đang rơi vào tình trạng đóng cửa, những chiếc máy xúc ở cánh Đông Nhà Trắng lại ầm ầm hoạt động suốt ngày đêm.

Tổng thống Mỹ Trump đích thân phê duyệt chiến dịch phá dỡ quy mô lớn này, không phải vì an ninh quốc gia, cũng không phải để "Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại", mà là để xây dựng một phòng tiệc rộng 80.000 foot vuông do tư nhân tài trợ ngay bên cạnh Nhà Trắng.

Một nghi lễ "phá bỏ và tái thiết"

Cánh Đông Nhà Trắng được xây dựng vào năm 1942, vốn là lối vào tượng trưng cho hệ thống và quyền lực: văn phòng Đệ nhất phu nhân, Phòng Quản lý quân sự Nhà Trắng, Văn phòng Thư ký xã hội, đều được đặt trong tòa nhà khiêm tốn nhưng trang nghiêm đó. Hàng chục năm qua, nơi đây là cánh cửa đầu tiên mà vô số du khách bước vào trung tâm quyền lực của nước Mỹ. Hiện tại, cánh cửa đó đã tạm thời đóng lại. Tháng trước, Nhà Trắng đã lấy lý do thi công phòng tiệc để thông báo tạm dừng vô thời hạn tất cả các hoạt động tham quan công cộng.

Ngay từ tháng 8 năm nay, Trump đã đề xuất xây dựng một phòng tiệc mới tại Nhà Trắng. Khi đó, ông nói rằng phòng tiệc mới sẽ "sát cạnh nhưng không chạm vào" tòa nhà hiện có. Đến ngày 22 tháng 10, ông xác nhận tại Phòng Bầu dục: "Để hoàn thành công việc này một cách đúng đắn, chúng ta phải phá dỡ toàn bộ cấu trúc hiện tại", bởi sau khi tham khảo ý kiến kiến trúc sư, ông nhận thấy việc phá dỡ toàn bộ cánh Đông Nhà Trắng sẽ hiệu quả hơn so với phá dỡ từng phần. Nếu không, sẽ làm ảnh hưởng đến tòa phòng tiệc mới "rất rất đắt đỏ và đẹp đẽ". Khi ông nói, một mô hình Nhà Trắng đặt trên bàn trước mặt, còn ông thì cầm bản vẽ phối cảnh phòng tiệc Nhà Trắng.

Vì vậy, phòng tiệc mới dự kiến ban đầu chỉ chứa 650 người, cuối cùng đã được mở rộng quy mô để có thể chứa gần 1.000 người, chi phí xây dựng cũng tăng từ 200 triệu USD lên "gần" 300 triệu USD. Người phát ngôn Nhà Trắng cho biết, cánh Đông "toàn bộ" cuối cùng sẽ được "hiện đại hóa và tái thiết".

Tiền từ đâu ra?

Đây không phải là chi tiêu từ ngân sách liên bang, mà là một "chiến dịch huy động vốn tư nhân". Trump cho biết, khoản chi 300 triệu USD này sẽ không do người nộp thuế chi trả, mà sẽ do các nhà tài trợ tư nhân chịu trách nhiệm, trong đó có cả ông.

Điều này cũng hợp lý, bởi theo khảo sát mới nhất của Financial Times, doanh nghiệp tiền mã hóa của gia đình Trump trong năm qua đã đạt lợi nhuận trước thuế hơn 1.1 billions USD, nếu tính cả lãi tạm thời trên sổ sách, giá trị tài sản ròng của ông có thể tăng thêm hàng tỷ USD. Với tiềm lực tài chính như vậy, việc quyên góp có lẽ cũng chỉ là một khoản chi cho hoạt động PR nhằm "lưu danh sử sách".

Tuần trước, Trump đã tổ chức một bữa tiệc tối để gây quỹ, cho biết đã nhận được tài trợ từ một số "nhà yêu nước hào phóng, doanh nghiệp Mỹ tuyệt vời". Theo danh sách các nhà tài trợ do Nhà Trắng công bố ngày 23 tháng 10, danh sách này bao gồm một số công ty công nghệ lớn nhất nước Mỹ như Amazon, Apple, Google, Meta và Microsoft. YouTube thuộc Google thậm chí còn đồng ý chi trả hơn 20 triệu USD cho dự án này. Ngoài ra, các tập đoàn quốc phòng và viễn thông lớn như Lockheed Martin, Comcast, T-Mobile và Palantir cũng có tên trong danh sách.

Đáng chú ý hơn, ngành công nghiệp tiền mã hóa cũng góp mặt trong danh sách các nhà tài trợ cho Nhà Trắng. Ripple, Tether America, Coinbase và anh em Winklevoss (Cameron và Tyler đều xuất hiện trong danh sách) đều có tên. Ripple từng trở thành biểu tượng "chống lại quy định" của ngành tiền mã hóa do vụ kiện kéo dài với SEC; còn Coinbase thì lâu nay vẫn vận động hành lang để giành được "danh hiệu hợp pháp".

Trong mười năm qua, ngành tiền mã hóa luôn tự nhận mình là "cuộc cách mạng phi tập trung", phản đối sự độc quyền của quyền lực truyền thống. Giờ đây, họ đã bước vào một góc của lịch sử bằng một "khoản quyên góp", đồng thời chứng minh bằng một hóa đơn rằng: tương lai phi tập trung, cuối cùng cũng cần đến trung tâm.

Tất nhiên, không phải ai cũng vui mừng trước cuộc tái thiết này. "Theo tôi, phòng tiệc khổng lồ này là một cơn ác mộng đạo đức," Richard Painter, cựu cố vấn pháp lý Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Bush, nói, "Đây là việc lợi dụng con đường vào Nhà Trắng để gây quỹ... Tất cả những doanh nghiệp này đều có điều muốn từ chính phủ."

Bức tường gạch của cánh Đông Nhà Trắng đang sụp đổ, còn hội trường mới đang được đặt nền móng. Trong "nghi lễ tái thiết" này, những ông chủ mới đang bước vào. Luật chơi ở Washington không thay đổi – chỉ là lần này, vốn hóa tiền mã hóa cuối cùng cũng đã có vé vào cửa.