【Bài đăng dài bằng tiếng Anh】x402: Giải pháp thanh toán tự chủ được xây dựng cho Internet tự chủ

Chainfeeds Dẫn nhập:

Tội lỗi nguyên thủy của Internet không phải là quảng cáo, mà là cơ sở hạ tầng giám sát cần thiết để quảng cáo hoạt động. Thanh toán vi mô được thực hiện qua công nghệ blockchain mang đến một con đường cân bằng khác: người dùng và các đại lý trực tiếp trả tiền cho dịch vụ họ cần, người sáng tạo nội dung được trả công dựa trên mức độ sử dụng, việc theo dõi hành vi toàn diện trở nên không còn cần thiết về mặt kinh tế.

Nguồn bài viết:

Tác giả bài viết:

YQ

Quan điểm:

YQ: Sự phụ thuộc của Internet vào quảng cáo bắt nguồn từ một ràng buộc kinh tế cơ bản: thanh toán vi mô là điều không thể thực hiện. Các nhà xử lý thanh toán truyền thống (như Visa và MasterCard) thu phí khoảng 2,9% cộng với $0,30 cho mỗi giao dịch, khiến các khoản thanh toán nhỏ trở nên không khả thi về mặt kinh tế. Nếu mỗi lần truy cập một bài viết bị tính phí $0,02, thì mỗi giao dịch sẽ lỗ $0,28. Các đại lý AI về cơ bản phá vỡ cấu trúc kinh tế này, vì chúng không xem quảng cáo. Một chương trình đại lý nghiên cứu tự động khi lấy dữ liệu thị trường không có sự chú ý để bán. Một hệ thống logistics tự động khi đặt tài nguyên đám mây cũng không thể nhắm mục tiêu quảng cáo dựa trên lịch sử duyệt web. Các đại lý phá vỡ mọi giả định trong chuỗi mô hình quảng cáo: con người xem màn hình → nhìn thấy quảng cáo → tỷ lệ nhấp tiềm năng → mua sản phẩm. Điều này tạo ra một cuộc khủng hoảng sống còn. Nếu các đại lý tiêu thụ nội dung nhưng không thể kiếm tiền qua quảng cáo, nhà xuất bản chỉ còn hai lựa chọn: cho phép thu thập dữ liệu (cân bằng ký sinh phá hủy động lực sáng tạo nội dung), hoặc thu phí trực tiếp. Thu thập dữ liệu không thể duy trì sản xuất nội dung lâu dài. Thanh toán vi mô trở thành con đường khả thi duy nhất, nhưng mạng lưới thanh toán truyền thống khiến nó không thể thực hiện về mặt kinh tế. Giao thức HTTP từ khi được tiêu chuẩn hóa đã bao gồm mã trạng thái 402 "Payment Required", nhưng chưa từng được triển khai. Đã có nhiều nỗ lực để kích hoạt tính năng ngủ đông này, nhưng không có nỗ lực nào đạt được hiệu ứng mạng để trở thành hạ tầng Internet. Thách thức không chỉ là kỹ thuật mà còn là vấn đề phối hợp: cần đủ nhà cung cấp dịch vụ chấp nhận thanh toán và đủ khách hàng thực hiện thanh toán. x402 kết hợp mã trạng thái HTTP 402 với thanh toán dựa trên blockchain, sử dụng stablecoin. Giao thức này tận dụng hạ tầng web hiện có, đồng thời bổ sung một lớp thanh toán nhẹ. Việc triển khai rất đơn giản: khi khách hàng yêu cầu một tài nguyên mà chưa thanh toán, máy chủ sẽ phản hồi HTTP 402 và cung cấp yêu cầu thanh toán (số tiền, địa chỉ nhận, hợp đồng token, mạng blockchain). Khách hàng tạo một ủy quyền thanh toán được ký mã hóa (theo chuẩn EIP-3009), đính kèm vào yêu cầu thử lại trong header X-PAYMENT, máy chủ xác minh, phát sóng và trả về tài nguyên kèm chi tiết giao dịch. Thanh toán hoàn tất trong khoảng 200 mili giây trên mạng Layer 2 (như Base), phí dưới $0,0001. Thanh toán được xác nhận bằng mã hóa, không có rủi ro hoàn tiền. Từ góc độ nhà phát triển, chỉ cần thêm một cấu hình middleware: từ góc độ đại lý, khách hàng kích hoạt x402 sẽ phát hiện phản hồi 402, tạo ủy quyền thanh toán và tự động thử lại. Toàn bộ quá trình không cần can thiệp thủ công. Giao thức này được thiết kế để hỗ trợ đa blockchain. Mặc dù triển khai ban đầu tập trung vào mạng tương thích Ethereum và USDC, nhưng tiêu chuẩn hỗ trợ bất kỳ blockchain và hợp đồng token nào, miễn là có chức năng ủy quyền chuyển khoản. Chữ ký mã hóa (chuẩn EIP-712) đảm bảo an toàn, không cần trung gian tin cậy, giao diện ví hiển thị rõ ràng số tiền và người nhận. Mặc dù x402 bản thân rất đơn giản, nhưng việc triển khai vẫn cần một số công việc kỹ thuật: tích hợp middleware, xác minh mã hóa, quản lý tương tác blockchain và bảo quản khóa an toàn. Cổng x402 trừu tượng hóa các phức tạp này thành hạ tầng sẵn dùng, cho phép bất kỳ chủ sở hữu API nào cũng có thể thêm yêu cầu thanh toán mà không cần sửa đổi hệ thống hiện tại. Cổng có một bảng điều khiển, hiển thị lịch sử giao dịch, phân tích doanh thu, mô hình sử dụng, kiểm soát tạm dừng / khôi phục, điều chỉnh giá và xuất giao dịch. Nền tảng này sử dụng Next.js, Privy (xác thực) và Wagmi (blockchain), sử dụng Prisma/PostgreSQL để theo dõi người dùng, cấu hình cổng (slug, URL đích, số tiền thanh toán, người nhận, mạng, trạng thái), giao dịch (hash, địa chỉ, số tiền, block) cũng như thống kê của nhà thúc đẩy. Điều này đại diện cho "x402 như một hạ tầng" — tương tự như cách Stripe trừu tượng hóa sự phức tạp của xử lý thanh toán truyền thống. Mô hình kinh tế phù hợp với động lực: mua cổng một lần (thay vì đăng ký) giảm hiệu ứng khóa, xử lý minh bạch trên chuỗi ngăn chặn hành vi trục lợi, nhà thúc đẩy kiếm phí thanh toán, nhưng không thể kiểm duyệt sau khi mua.