Đồng tiền riêng tư đang rất được ưa chuộng hiện nay, nhưng loại nào sẽ tồn tại lâu dài?

Các loại tiền điện tử tập trung vào quyền riêng tư nằm trong số những token hoạt động tốt nhất năm nay, với những cái tên như Zcash và Monero đạt được mức tăng trưởng mạnh mẽ và vượt qua nhiều đối thủ cùng loại. Sự trỗi dậy mạnh mẽ của chúng cho thấy quyền riêng tư vẫn giữ được sức hấp dẫn mạnh mẽ, và điều này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi vì tính ẩn danh của blockchain thực sự chỉ là ảo tưởng. 

Mặc dù tên người dùng không được liên kết với ví của họ, nhưng thực tế là mọi giao dịch đều được công khai trên một sổ cái công khai mà mọi người đều có thể xem. Không cần phải là thiên tài mới có thể liên kết ví với tên hoặc khuôn mặt, và nếu điều đó xảy ra, toàn bộ lịch sử tài chính của bạn có thể bị công khai. 

Tiền riêng tư sử dụng các kỹ thuật mã hóa thông minh để ẩn danh giao dịch của người dùng và bảo vệ thông tin này. Tuy nhiên, mỗi loại lại hoạt động khá khác nhau, và điều đó ảnh hưởng đến tiện ích và cuối cùng là triển vọng dài hạn của chúng.

Đồng tiền riêng tư hoạt động như thế nào?

Có lẽ đồng tiền riêng tư nổi tiếng nhất là đồng tiền gốc. Nó được gọi là Zcash và nổi bật với việc áp dụng tính minh bạch có chọn lọc. Nói cách khác, người dùng có thể lựa chọn giao dịch ẩn danh hay không. 

Zcash là token đầu tiên triển khai zk-SNARKS, một loại bằng chứng không kiến ​​thức cho phép một người dùng chứng minh với người khác rằng một tuyên bố là đúng mà không tiết lộ bất kỳ dữ liệu nào ngoài việc nó hợp lệ. Do đó, người dùng có thể gửi ZEC mà không tiết lộ danh tính người gửi hoặc người nhận bằng cách che giấu địa chỉ ví của họ. Đây được gọi là "giao dịch được bảo vệ", và nó cũng che giấu số tiền được gửi, đảm bảo quyền riêng tư hoàn toàn cho cả hai người dùng. Tuy nhiên, người dùng không cần phải làm điều này, vì Zcash cũng hỗ trợ các giao dịch minh bạch cho các doanh nghiệp và cá nhân yêu cầu sự minh bạch. Tính minh bạch có chọn lọc này là một điểm khác biệt quan trọng của Zcash.  

Một đồng tiền riêng tư nổi tiếng khác là Monero , vốn đã tạo nên tiếng xấu đáng ngờ là loại tiền điện tử được tội phạm mạng lựa chọn. Các giao dịch XMR mặc định được bảo mật riêng tư, sử dụng kết hợp các kỹ thuật bí mật. 

Monero là đồng tiền điện tử đầu tiên sử dụng chữ ký vòng, một kỹ thuật trộn lẫn chữ ký của người gửi với chữ ký của nhiều người gửi khác trong cùng một khối. Điều này làm mờ danh tính của họ và khiến việc xác định đầu ra nào được gửi bởi mỗi chữ ký là bất khả thi. Chữ ký vòng được kết hợp với địa chỉ ẩn, trong đó một địa chỉ công khai duy nhất, dùng một lần, được tạo cho mỗi người nhận. Chỉ người nhận tiền mới có thể xác định địa chỉ này, ngăn chặn người quan sát khớp các giao dịch đến với địa chỉ công khai của người gửi.  

COTI Kỹ thuật Garbled Circuits (Mạch Rác) cải tiến có lẽ là kỹ thuật tinh vi nhất trong số tất cả. Nó cho phép nhiều bên tính toán dữ liệu được mã hóa qua mạng mà không tiết lộ kết quả đầu ra. Mật mã đạt chuẩn NIST được thiết kế để giữ an toàn cho tất cả dữ liệu giao dịch và tính toán. Hệ thống được thiết kế sao cho chỉ kết quả tính toán mới được tiết lộ, trong khi dữ liệu đầu vào vẫn được bảo mật. Garbled Circuit có thể được ví như một hộp khóa, chỉ người đánh giá mới có thể truy cập để xem kết quả đầu ra chính xác dựa trên dữ liệu đầu vào. 

Phương pháp này hỗ trợ các giao dịch phức tạp hơn và do đó đặc biệt phù hợp với các hợp đồng thông minh tinh vi và DeFi ứng dụng. Ngoài ra, COTI tuyên bố rằng Garbled Circuits hỗ trợ giao dịch nhanh hơn nhiều so với các phương pháp như zk-proof và chữ ký vòng, vốn yêu cầu các hoạt động mã hóa phức tạp.

Chúng nó được dùng cho cái gì?

Là đồng tiền riêng tư lớn đầu tiên, tiện ích của Zcash phần nào bị giới hạn trong một vài trường hợp cơ bản, chẳng hạn như thanh toán. ZEC là một đồng tiền hữu ích cho các cá nhân và doanh nghiệp muốn giao dịch bí mật, hoặc cho những người có lý do để tin rằng tài chính của họ có thể bị giám sát. Token này đã trở thành một cách phổ biến để người dùng quyên góp tiền cho tổ chức từ thiện và các tổ chức khác một cách ẩn danh, nhưng việc thiếu chức năng hợp đồng thông minh đã hạn chế việc sử dụng nó trong các giao thức tiên tiến hơn, chẳng hạn như DeFi các ứng dụng. 

Monero tự hào với danh tiếng là "đồng tiền không thể kiểm duyệt", hỗ trợ các giao dịch ngang hàng thực sự riêng tư, nhưng tính bảo mật mã hóa mạnh mẽ của nó cũng khiến nó trở thành lựa chọn phổ biến cho những cá nhân thiếu đạo đức. XMR đã trở thành loại tiền điện tử ưa thích của tội phạm mạng, những kẻ phát tán "phần mềm tống tiền" nhằm bắt giữ các doanh nghiệp làm con tin, do tính chất không thể truy vết của nó. Cũng vì lý do này, nó được sử dụng rộng rãi trên các chợ đen "web đen", cho phép người dùng mua bán hàng hóa và dịch vụ bất hợp pháp trực tuyến mà không sợ bị truy vết. 

Mặt khác, việc COTI triển khai Garbled Circuits mang lại cho nó tiện ích rộng rãi, đặc biệt là trong DeFi ứng dụng. Kỹ thuật này có thể được sử dụng để thực hiện các giao dịch cực kỳ phức tạp, bao gồm cả hoán đổi token xuyên chuỗi. Nó có thể hỗ trợ các tương tác hợp đồng thông minh bảo mật cho các trường hợp sử dụng bao gồm các tổ chức tự trị phi tập trung tư nhân, tài sản thực tế, stablecoin và học tập liên kết bảo mật cho các ứng dụng AI dựa trên blockchain. COTI được coi là defisự bảo mật có thể lập trình được, vì nó cũng có thể hỗ trợ kiểm toán độc lập, khiến nó tuân thủ quy định đối với các tổ chức. 

Triển vọng nào hấp dẫn nhất?

Đánh giá triển vọng dài hạn cho bất kỳ mã thông báo nào, chưa nói đến mã thông báo riêng tư, là một công việc khó khăn và sẽ phụ thuộc phần lớn vào môi trường pháp lý đang thay đổi xung quanh tiền điện tử và nhu cầu riêng tư của các doanh nghiệp và tổ chức. 

Nhìn chung, các đồng tiền riêng tư đã hoạt động tốt trong năm nay, nhưng Zcash nổi bật hơn cả, với giá trị tăng gấp năm lần, lên 259 đô la mỗi đồng tại thời điểm viết bài (tháng 10 năm 2025). Phần lớn sự tăng trưởng này là nhờ vào một cộng đồng nhiệt tình, và điều đó, kết hợp với tuổi thọ lâu dài, cho thấy đây là một token sẽ tồn tại lâu dài. Với các tùy chọn kiểm soát quyền riêng tư, ZEC thực sự cung cấp một giải pháp dễ chấp nhận hơn cho những người dùng muốn giao dịch bí mật nhưng vẫn đảm bảo tính minh bạch. 

Monero có khả năng sẽ tiếp tục tồn tại, bởi vì nó sẽ không dễ dàng mất đi vị thế là lựa chọn bảo mật số một cho những ai coi trọng tính bảo mật tuyệt đối. Bất chấp danh tiếng này, Monero cũng sở hữu một cộng đồng vững mạnh, đảm bảo khối lượng giao dịch tương đối lớn. Hơn nữa, năm 2025 là một năm thành công của XMR, với giá trị tăng 95% tính đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, quan điểm tiêu cực về Monero như một phương tiện cho các giao dịch bất hợp pháp có thể khiến nó không được các tổ chức chấp nhận. 

Điều này đưa chúng ta đến với COTI, một đồng tiền hoàn toàn trái ngược với Monero. Giá trị của COTI thực tế đã giảm đôi chút trong năm nay, nhưng tính năng bảo mật có thể lập trình của nó vẫn khiến nó trở thành một token rất thân thiện với các tổ chức, cho phép các doanh nghiệp giao dịch bí mật mà vẫn tuân thủ quy định. Tốc độ giao dịch nhanh chóng của COTI, đặc biệt là khi so sánh với Zcash , cũng có giá trị tốt, trong khi tiện ích vô song của nó có tiềm năng to lớn cho sự riêng tư và an toàn DeFi hoạt động.  

.

Hiện tại, Zcash và Monero vẫn là những token bảo mật nổi tiếng nhất, được xếp hạng là các loại tiền điện tử có giá trị thứ 28 và 22, theo Coinmarketcap. Tuy nhiên, tính hữu dụng hạn chế của những token này có thể là một trở ngại cho triển vọng tăng trưởng dài hạn của chúng. 

Thành công của COTI cuối cùng sẽ phụ thuộc vào khả năng khẳng định vị thế của mình trong thế giới tài chính rộng lớn hơn, và công ty đã có một số động lực nhất định, chẳng hạn như hợp tác với Fidelity, Stellar và Coinbase trong Liên minh Tài sản Mã hóa. Công ty cũng được cho là đang hợp tác với ngân hàng trung ương Israel để phát triển nguyên mẫu đồng shekel kỹ thuật số, một minh chứng mạnh mẽ nữa cho công nghệ của mình. 

Chúng ta không thể loại trừ Zcash và Monero, những đồng tiền đang có đà phát triển mạnh mẽ, nhưng khi tiền điện tử ngày càng trưởng thành và khó cân bằng giữa tính minh bạch và quyền riêng tư, các đồng tiền phức tạp hơn như COTI có thể chính là thứ mà các tổ chức cần để vượt qua sự phức tạp này.