ERC-8004: Sự trỗi dậy của tài sản số và nền kinh tế máy móc

Tiêu đề gốc: DIGITAL ASSETS: ERC-8004 and the Rise of the Machine Economy
Tác giả gốc: Laurence Smith, Fintech Blueprint
Biên dịch: Peggy, BlockBeats

Lời người biên tập: Trong làn sóng hợp nhất giữa AI và blockchain, việc ra mắt ERC-8004 đánh dấu kỷ nguyên “niềm tin” của nền kinh tế máy móc. Được dẫn dắt bởi đội ngũ dAI của Ethereum Foundation và Consensys, cùng với sự tham gia của các tổ chức lớn như MetaMask, Google, Coinbase, giao thức này lần đầu tiên cung cấp cho các AI agent cơ chế nhận diện, uy tín và xác thực trên chuỗi, phá vỡ tình trạng phần mềm tự chủ bị cô lập lâu nay.

Bài viết này phân tích sâu cách ERC-8004 xây dựng hạ tầng mở cho việc khám phá và hợp tác giữa các agent, đồng thời khám phá tiềm năng của nó trong các hệ sinh thái AI crypto mới nổi như Tempo, Thinking Machines. Khi hơn một trăm đội nhóm đã bắt đầu xây dựng, ERC-8004 không chỉ là một tiêu chuẩn kỹ thuật mà còn là nền tảng niềm tin cho nền kinh tế máy móc.

Dưới đây là nội dung gốc:

ERC-8004: Tiêu chuẩn giao thức xây dựng niềm tin cho AI agent

Tuần trước, đội ngũ dAI của Ethereum Foundation và Consensys đã phát hành giao thức ERC-8004, một giao thức cho phép các AI agent phát hiện, xác thực và giao dịch với nhau. Các bên ký kết bao gồm MetaMask, Ethereum Foundation, Google, Coinbase, EigenLayer, ENS và The Graph.

Cho đến nay, các phần mềm tự chủ như robot, mô hình hoặc smart contract vẫn hoạt động độc lập. Sự xuất hiện của các framework như A2A (Agent-to-Agent) và MCP (Model Context Protocol) đã cho phép các agent giao tiếp với nhau.

A2A cung cấp một ngôn ngữ chung để các phần mềm agent gửi thông điệp có cấu trúc; còn MCP do Anthropic phát triển cho phép các mô hình AI trao đổi ngữ cảnh và phối hợp nhiệm vụ. Hai framework này giúp tăng tính tương tác, nhưng vẫn thiếu cơ chế “niềm tin”. Nói cách khác, chúng không thể xác định danh tính thực sự của một agent, độ tin cậy của hồ sơ hoặc khả năng xác thực đầu ra.

ERC-8004 giới thiệu một bộ registry trung lập trên chuỗi, giải quyết vấn đề này thông qua cơ chế nhận diện, uy tín và xác thực trên chuỗi.

Mỗi agent sẽ nhận được một danh tính trên chuỗi có thể di chuyển, tức là một token ERC-721, một NFT đại diện cho máy móc. Token này trỏ đến một hồ sơ đăng ký mô tả tên, kỹ năng, ví và endpoint của agent. Vì nó được chuẩn hóa và dựa trên hạ tầng trung lập, bất kỳ thị trường hoặc trình duyệt nào cũng có thể lập chỉ mục.

Các agent có thể để lại phản hồi cho nhau, gắn thẻ theo nhiệm vụ và liên kết với bằng chứng thanh toán kinh tế (x402 – viết tắt của EIP-402, là một biên lai mã hóa liên kết thanh toán on-chain với tương tác off-chain). Đối với các trường hợp cần độ tin cậy cao hơn, các validator có thể xác nhận đầu ra thông qua vùng phần cứng, cơ chế proof-of-stake hoặc xác thực zkML. Nói ngắn gọn, đây là một lớp xếp hạng và kiểm toán mở dành cho các agent tự chủ.

Tiêu chuẩn này đặt nền móng cho các hoạt động kinh tế giữa máy với máy. Nó xây dựng một thế giới không cần trung gian con người, nơi các agent có thể tin tưởng lẫn nhau khi đàm phán, giao dịch và hợp tác. Đây là sự tiếp nối logic phi tập trung hóa của blockchain trong lĩnh vực tiền tệ và hợp đồng—loại bỏ trung gian nền tảng giữa các AI agent.

Theo báo cáo, đến nay đã có hơn một trăm đội nhóm đang xây dựng theo tiêu chuẩn này.

Đầu tư khổng lồ vào hạ tầng AI và crypto

ERC-8004 được phát hành đúng lúc hạ tầng kinh tế AI nhận được những khoản đầu tư khổng lồ. Layer 1 blockchain Tempo tập trung vào thanh toán vừa hoàn thành vòng gọi vốn 500 triệu đô la, định giá đạt 5 tỷ đô la; startup AI Thinking Machines do cựu lãnh đạo OpenAI sáng lập cũng huy động được 2 tỷ đô la, định giá đạt 12 tỷ đô la.

Chúng ta đang chứng kiến những vòng gọi vốn lớn nhất lịch sử trong lĩnh vực AI và crypto.

Tempo đang xây dựng một mạng lưới thanh toán khép kín tối ưu cho stablecoin và tài chính thực. Về bản chất, đây là phiên bản doanh nghiệp của tầm nhìn Ethereum: kênh thanh toán toàn cầu với thông lượng cao, phí thấp. Trong thế giới của Tempo, các agent có thể xử lý thanh toán với tốc độ máy móc, nhưng hệ sinh thái riêng tư bên trong được kiểm soát bởi validator và mô hình phí của nó.

ERC-8004 có thể cung cấp cho hệ sinh thái này một lớp khám phá và uy tín mở. Tempo không cần xác định agent hoặc thương nhân nào được phép giao dịch, mà có thể tích hợp registry ERC-8004 để bất kỳ agent nào đã xác thực và có danh tính công khai trên chuỗi đều có thể truy cập mạng lưới thanh toán của nó. Điều này sẽ biến Tempo từ một lớp thanh toán khép kín thành một lớp thanh toán có thể lập trình, tương tác với nền kinh tế agent Ethereum rộng lớn hơn.

Thinking Machines có vị thế cao hơn, dù mục tiêu vẫn chưa rõ ràng, nhưng các sản phẩm hiện tại tập trung vào huấn luyện mô hình để tăng khả năng phục hồi và linh hoạt. Điều này giúp triển khai các agent tự chủ có khả năng suy luận, hợp tác và giao dịch trên Internet. Hiện tại, các agent này vẫn tồn tại trong môi trường khép kín, tích hợp dọc.

Thông qua việc áp dụng ERC-8004, Thinking Machines có thể xây dựng công cụ huấn luyện cho nền kinh tế mở: mỗi mô hình hoặc agent đều có thể được phát hiện và xác thực trên chuỗi, sở hữu token danh tính ERC-721, và xây dựng uy tín kinh tế thực thông qua tương tác xác thực x402. Trong ứng dụng thực tế, điều này có nghĩa là một agent của Thinking Machines có thể ký hợp đồng với agent cung cấp dữ liệu trên Ethereum, thanh toán qua Tempo hoặc các chain khác, và trả kết quả về chain mà không cần sự can thiệp của con người.

Nói ngắn gọn, ERC-8004 có thể mở khóa thị trường có thể lập trình. Nó trao quyền cho các agent tự chủ ký hợp đồng, thanh toán và xây dựng uy tín trên chuỗi—chính là những yếu tố DeFi phục vụ con người.

Đối với fintech, tác động ngắn hạn còn nhỏ; rất ít doanh nghiệp sẽ thay thế API bằng agent chỉ sau một đêm. Nhưng một khi agent có thể chứng minh danh tính, uy tín và thanh toán, chúng có thể xử lý nhiều nhiệm vụ từ chấm điểm tín dụng đến thực hiện giao dịch mà không cần trung gian nền tảng.