Liệu khoản đầu tư 670 tỷ đô la của Visa vào tiền lập trình được có thể viết lại ngành tín dụng toàn cầu không?

Visa vừa công bố một lộ trình cho tương lai của tài chính, và nó dựa trên tiền lập trình được.

Trong một báo cáo toàn diện mới, gã khổng lồ thanh toán này đang tuyên bố với mạng lưới hơn 15.000 tổ chức tài chính rằng thị trường cho vay stablecoin trị giá 670 tỷ đô la không còn chỉ là một thử nghiệm trong lĩnh vực crypto nữa. Thị trường này là nền tảng cho thế hệ tiếp theo của các thị trường tín dụng toàn cầu.

Với việc Đạo luật GENIUS hiện đã thiết lập một khung pháp lý cho stablecoin tại Mỹ, Visa nhìn thấy cơ hội kết nối ngân hàng truyền thống với các giao thức cho vay dựa trên blockchain hoạt động 24/7, tự động điều chỉnh lãi suất dựa trên cung và cầu, và thanh toán giao dịch chỉ trong vài phút thay vì vài ngày.

Những con số phía sau cuộc cách mạng

Dữ liệu mà Visa trình bày cho thấy một bức tranh về sự chấp nhận nhanh chóng của các tổ chức. Chỉ riêng trong tháng 8 năm 2025, đã có 51,7 tỷ đô la stablecoin được vay qua 427.000 khoản vay từ 81.000 người vay đang hoạt động.

Đây không phải là các giao dịch bán lẻ nhỏ lẻ, vì khoản vay trung bình đã phục hồi lên 121.000 đô la, cho thấy các tổ chức ngày càng cảm thấy thoải mái với thị trường tín dụng lập trình được.

Thêm vào đó, sự tập trung cũng nói lên điều riêng của nó. Hai giao thức, Aave và Compound, chiếm ưu thế trên thị trường cho vay với 89% khối lượng cho vay, trong khi USDC và USDT chiếm hơn 98% nguồn cung stablecoin cung cấp năng lượng cho các thị trường này.

Ethereum và Polygon duy trì thị phần khoảng 85%, trong khi các blockchain mới như Base, Arbitrum và Solana đang dần chiếm lĩnh, chiếm 11% tổng hoạt động kết hợp.

Lãi suất vay trung bình là 6,4% APR trong tháng 8 năm 2025, với lợi suất cho vay là 5,1% APY. Những mức lãi suất này gần như tương đương với thị trường tín dụng truyền thống, đặc biệt khi xét đến khả năng hoạt động 24/7 và thanh toán tức thì mà hợp đồng thông minh mang lại.

Ba trụ cột cho tương lai blockchain của ngân hàng

Lộ trình của Visa tập trung vào ba sự chuyển đổi mang tính cách mạng có thể định hình lại cách các ngân hàng suy nghĩ về cho vay, tài sản thế chấp và đánh giá tín dụng.

Đầu tiên là thị trường tài sản token hóa, vốn đã tăng trưởng từ 5 tỷ đô la vào tháng 12 năm 2023 lên 12,7 tỷ đô la hiện nay.

McKinsey dự báo lĩnh vực này có thể đạt từ 1 nghìn tỷ đến 4 nghìn tỷ đô la vào năm 2030, nhưng Visa còn nhìn thấy phần thưởng lớn hơn nữa bằng cách kết nối thị trường tín dụng truyền thống trị giá hơn 40 nghìn tỷ đô la với các đường ray tiền lập trình được.

Quỹ BUIDL của BlackRock là ví dụ điển hình cho sự phát triển này, đạt 2,9 tỷ đô la trong các khoản nắm giữ trái phiếu kho bạc token hóa đồng thời được sử dụng làm tài sản thế chấp trên nhiều giao thức cho vay.

Quỹ OnChain U.S. Government Money Fund của Franklin Templeton bổ sung thêm 800 triệu đô la nữa, trong khi MakerDAO hiện thu được gần 30% bảng cân đối kế toán trị giá 6,6 tỷ đô la của mình từ các tài sản thực.

Trái phiếu doanh nghiệp, tín dụng tư nhân và bất động sản có thể sớm được sử dụng làm tài sản thế chấp trong các thị trường cho vay toàn cầu hoạt động liên tục, tạo ra các nguồn thanh khoản mới cho những tài sản vốn thường nằm yên giữa các phiên giao dịch.

Trụ cột tiếp theo là tài sản thế chấp crypto. Những người tiên phong như ether.fi đã bắt đầu ra mắt thẻ tín dụng phi lưu ký cho phép người dùng vay dựa trên tài sản crypto của họ mà vẫn giữ quyền sở hữu tài sản.

Điều này giải quyết một vấn đề quan trọng về việc tiếp cận thanh khoản mà không phải chịu thuế lãi vốn hoặc mất cơ hội tăng giá.

Việc giám sát tài sản thế chấp theo thời gian thực thông qua hợp đồng thông minh cho phép tự động gọi ký quỹ và quản lý rủi ro mà các cơ sở tín dụng truyền thống không thể sánh kịp.

Các ngân hàng và quỹ tín dụng tư nhân có thể đóng vai trò là nhà cung cấp thanh khoản cho các chương trình này, cung cấp vốn tổ chức thông qua các giao thức lập trình thay vì các thỏa thuận tín dụng song phương.

Trụ cột thứ ba là danh tính on-chain. Mô hình thế chấp quá mức hiện tại, dù an toàn, nhưng giới hạn thị trường chỉ dành cho những người vay đã sở hữu tài sản đáng kể.

Bước đột phá tiếp theo là phát triển các hệ thống danh tính và chấm điểm tín dụng on-chain, phân tích lịch sử giao dịch ví, tài sản nắm giữ và tương tác với giao thức để xây dựng hồ sơ tín dụng.

Các nền tảng như 3Jane, Providence và Credora đang tiên phong các phương pháp đánh giá khả năng tín dụng dựa trên hành vi on-chain có thể xác minh, đồng thời bảo vệ quyền riêng tư thông qua việc sử dụng bằng chứng không tiết lộ (zero-knowledge proofs).

Điều này cuối cùng có thể cho phép các giao thức cung cấp các khoản vay dưới mức thế chấp hoặc không có tài sản đảm bảo dựa trên uy tín và lịch sử tín dụng.

Cơ hội và những thay đổi cần thiết

Việc chuyển đổi từ cho vay truyền thống sang thị trường tín dụng lập trình được đòi hỏi những thay đổi căn bản trong cách các tổ chức tài chính đánh giá và quản lý rủi ro.

Thay vì phân tích bảng cân đối kế toán và các thỏa thuận pháp lý, các ngân hàng phải đánh giá kiểm toán bảo mật của giao thức, cấu trúc quản trị và độ tin cậy của các nguồn dữ liệu.

Điều này không loại bỏ rủi ro, mà thay vào đó chuyển đổi nó. Rủi ro đối tác có thể được quản lý thông qua hợp đồng thông minh và thanh lý tự động, nhưng rủi ro công nghệ trở thành yếu tố quan trọng nhất.

Các ngân hàng cần những khung phân tích mới để hiểu các lỗ hổng hợp đồng thông minh, cơ chế bỏ phiếu token quản trị và sự phụ thuộc vào oracle.

Thêm vào đó, ba nghiên cứu điển hình trong báo cáo của Visa cho thấy các giao thức hàng đầu đã phục vụ nhu cầu của các tổ chức vượt ra ngoài giao dịch crypto.

Morpho tổng hợp nhu cầu và thanh khoản trên các nền tảng, cho phép người dùng trên Coinbase tiếp cận các pool chung bao gồm cả tiền gửi từ người dùng ví Ledger và các đối tác tổ chức như Société Générale.

Credit Coop sử dụng các hộp khóa lập trình được để cho vay dựa trên doanh thu, với nhà phát hành thẻ liên kết stablecoin Rain vay hơn 175 triệu đô la USDC dựa trên các khoản phải thu trong tương lai.

Huma Finance cung cấp tài trợ thanh toán xuyên biên giới với khối lượng giao dịch hàng tháng 500 triệu đô la, mang lại APY từ 10% trở lên cho các nhà cho vay thông qua việc tái sử dụng vốn nhanh chóng.

Đây là các hệ thống sản xuất xử lý hàng trăm triệu đô la khối lượng giao dịch mỗi tháng, đồng thời mang lại lợi suất mà các sản phẩm ngân hàng truyền thống khó có thể sánh kịp.

Thông điệp của Visa gửi tới các đối tác ngân hàng là hạ tầng cho vay lập trình được đã tồn tại, xử lý hàng tỷ đô la khối lượng giao dịch mỗi tháng và cung cấp lãi suất cạnh tranh với mức độ minh bạch và tự động hóa vượt trội.

Khung pháp lý đang dần hình thành, sự chấp nhận của các tổ chức đang tăng tốc, và các rủi ro kỹ thuật ngày càng được hiểu rõ hơn.

Các tổ chức đón nhận hạ tầng này ngày hôm nay sẽ có vị thế dẫn đầu thị trường tín dụng toàn cầu trong tương lai. Những ai chần chừ có thể sẽ phải cạnh tranh với các giao thức cho vay được quản lý bằng thuật toán, hoạt động liên tục 24/7, thanh toán tức thì và định giá minh bạch.

Câu hỏi đối với các ngân hàng truyền thống không phải là liệu cho vay dựa trên stablecoin có tái định hình thị trường tín dụng hay không, vì dữ liệu cho thấy điều đó đã xảy ra.

Câu hỏi là liệu họ sẽ tham gia định hình tương lai đó hay sẽ bị nó làm gián đoạn.