Circle’ning o‘z loyihasi Arc token chiqaradi, oddiy investorlar ham foyda olishi mumkinmi?

Asl muallif: 1912212.eth, Foresight News

 

11-noyabr kuni, barqaror kripto aktivlar (stablecoin) chiqaruvchi gigant Circle uchinchi chorakdagi biznes yangilanishini e’lon qildi va o‘zining yangi ishga tushirilgan stablecoin blokcheyni Arc tarmog‘ida mahalliy token chiqarishni o‘rganayotganini ma’lum qildi.

Circle oddiy stablecoin ta’minotchisidan yanada keng qamrovli blokcheyn ekotizimi quruvchisiga aylanishni maqsad qilmoqda. USDC chiqaruvchisi sifatida Circle’ning bu harakati stablecoin moliya sohasidagi yetakchilik mavqeini yanada mustahkamlashi, shu bilan birga Arc tarmog‘iga yangi hayot baxsh etishi mumkin.

Circle tomonidan taqdim etilgan Arc — bu stablecoin blokcheyni bo‘lib, u Solana yoki Sui kabi umumiy blokcheyn emas, balki stablecoin to‘lovlari, valyuta almashinuvi va kapital bozorlariga yo‘naltirilgan maxsus platformadir.

Arc tarmog‘i Circle kompaniyasi tomonidan ishga tushirilgan L1 blokcheyn loyihasi bo‘lib, uning asosiy jamoasi Circle ijro etuvchi rahbariyati tomonidan boshqariladi, bu esa stablecoin giganti blokcheyn infratuzilmasi sohasida professional yondashuvini ko‘rsatadi. Circle CEO’si Jeremy Allaire bo‘lib, u Arc’ning ham hammuassisi, kompaniyaning umumiy strategiyasi, qarashlari va operatsion faoliyatiga mas’ul.

Uning bosh mahsulot menejeri Sanket Jain bo‘lib, u Circle bosh mahsulot menejeri va Gateway hammuassisi hamdir, Kornel universitetining amaliy iqtisodiyot yo‘nalishini tamomlagan, ilgari Fountain Financial, LLC’da moliyaviy tahlilchi, Houlihan Lokey’da esa kompaniya restrukturizatsiyasi bo‘yicha tahlilchi bo‘lib ishlagan. Bosh dasturiy ta’minot muhandisi Adrian Soghoian bo‘lib, ilgari Trigger Finance va Google Chrome’da ishlagan, ko‘p yillik dasturlash tajribasiga ega.

Arc’ning asosiy innovatsiyasi USDC’ni tarmoqning asosiy qatlamiga joylashtirishda, bu esa an’anaviy Gas tokenlarining o‘zgaruvchanligi muammosini bartaraf etadi. Foydalanuvchilar to‘lovlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri USDC bilan amalga oshirishlari mumkin, bu esa barqaror stablecoin tranzaktsiyalarini ta’minlaydi. Joriy yil avgust oyida Circle Internet Group (CRCL) Informal Systems’ning yuqori samarali konsensus dvigateli Malachite’ni sotib oldi va ruxsatli Proof-of-Authority mexanizmini qabul qildi, uning validator tugunlari taniqli vakolatli tashkilotlar tomonidan boshqariladi.

Oktyabr oxirida Arc ommaviy test tarmog‘ini ishga tushirdi va uni ishlab chiquvchilar hamda korxonalar uchun ochdi. Hozirda 100 dan ortiq tashkilot ishtirok etmoqda. Circle Payments Network’da 29 ta moliyaviy institut ishtirok etmoqda; shuningdek, Brex, Deutsche Börse, Finastra, Fireblocks, Kraken, Itaú va Visa kabi hamkorlar qo‘shildi.

Circle Internet Group tomonidan e’lon qilingan uchinchi chorak moliyaviy hisobotiga ko‘ra, kompaniya daromadi yiliga 66% ga oshib, taxminan 740 million dollarga yetdi, sof foyda esa sezilarli darajada oshdi. Bu kuchli natijalar USDC aylanish hajmining keskin oshishi bilan bog‘liq — hisobot davri oxiriga kelib, USDC bozor qiymati 75 milliard dollardan oshdi va global miqyosda Tether’ning USDT’sidan keyin ikkinchi o‘rinda turibdi.

Dunyo bo‘ylab tartibga solish muhitining kuchayib borayotgan bir paytda, Circle’ning muvofiqlik ustunligi ayniqsa ajralib turadi, uning USDC’si Yevropa Ittifoqining MiCA reglamentidan ruxsat olgan va ko‘plab yirik birjalar hamda DeFi protokollarida keng qo‘llanilmoqda.

An’anaviy blokcheynlardan farqli o‘laroq, Arc USDC’ni mahalliy Gas tokeni sifatida ishlatadi, bu esa tranzaksiya to‘lovlarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri USDC bilan to‘lash, zudlik bilan hisob-kitob va maxfiylik variantlarini ta’minlaydi. Ushbu tarmoq EVM bilan mos keladi, bu esa ishlab chiquvchilarga ilovalarni ko‘chirishni osonlashtiradi va Circle ekotizimi bilan chuqur integratsiyalashgan, jumladan USDC, CCTP (Cross-Chain Transfer Protocol) va Gateway kabi vositalarni o‘z ichiga oladi.

Uchinchi chorak natijalarida Circle aniq bayon qildi: "Biz Arc tarmog‘ida mahalliy token chiqarish imkoniyatini o‘rganmoqdamiz, bu tarmoq ishtirokini rag‘batlantiradi, qabul qilishni oshiradi, Arc manfaatdor tomonlarining manfaatlarini yanada muvofiqlashtiradi va Arc tarmog‘ining uzoq muddatli o‘sishi va muvaffaqiyatini qo‘llab-quvvatlaydi."

Bu bayonot hali "o‘rganish" bosqichida bo‘lsa-da, bozorda katta tasavvur uyg‘otdi.

Nima uchun token chiqariladi

Stablecoin bozorida, Tether USDT chiqaruvchisi sifatida Plasma va Stable tarmoqlarini ishga tushirish orqali o‘z blokcheyn ekotizimini faol ravishda qurmoqda, bu esa Circle’ni Arc tarmog‘ida mahalliy token chiqarishni tezlashtirishga undadi va raqobat ustunligini saqlab qolishga yordam beradi.

Tether tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan stablecoin blokcheyni Plasma, aynan USDT to‘lovlari uchun optimallashtirilgan, nol to‘lovli USDT tranzaktsiyalarini va EVM mosligini ta’minlaydi, uning tokeni XPL va depozitlari ko‘plab investorlarni jalb qilmoqda va katta ommaboplikka erishdi. Hozirda uning tokeni XPL bozor qiymati 490 million, FDV esa 2.6 milliard dollarni tashkil qiladi. Yana bir Tether tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan stablecoin blokcheyni Stable ham depozitlar ochilgach, katta miqdordagi mablag‘larni jalb qildi, birinchi bosqichda 1 milliard dollar limiti tez to‘ldi, ikkinchi bosqichda esa 500 million dollar limiti yuqori ishtirok sabab kengaytirildi va yakunda ikkinchi bosqich jami depozitlari 1.8 milliardga yetdi.

Tether stablecoin blokcheyni, birjalari va savdo juftliklarini kengaytirish orqali bozorda yetakchi o‘rinni mustahkamlab oldi. USDC esa hali ham quvib yetish rolida.

AQSh moliya vaziri Yellen bugun shunday dedi: 2030-yilga kelib, stablecoin hajmi 300 milliard dollardan 3 trillion dollarga o‘sishi mumkin, ya’ni 10 barobar o‘sish kutilmoqda.

Bozor ham stablecoin blokcheynlari haqidagi hikoyani juda yaxshi qabul qilmoqda. Oldinda USDE atigi 2 yil ichida bozor qiymatini 15 milliard dollarga yetkazdi, orqasidan esa ko‘plab blokcheyn va DeFi protokollarida yangi stablecoin’lar paydo bo‘ldi.

Circle AQShda ro‘yxatga olingan, u faqat AQSh investorlarining talabini qondira oladi, ammo o‘zining mahalliy hamjamiyati ehtiyojini qondira olmayapti. Mahalliy token esa haqiqiy hamjamiyat e’tiborini jalb qiluvchi kuchli vositadir.

Bu nafaqat ko‘proq hamjamiyat ishtirokchilarini jalb qilishga, tarmoq ishtirokini rag‘batlantirishga yordam beradi, balki Arc’ning qabul qilinishini ham oshiradi. Circle hisobotida ta’kidlaganidek, ushbu token "tarmoq o‘sishini harakatga keltiradi", bu esa uning USDC ekotizimi bilan o‘zaro bog‘liq bo‘lishi va yopiq iqtisodiy modelni shakllantirishi mumkinligini anglatadi. Mahalliy token qo‘shilishi bilan bu ekotizim yanada jozibador bo‘ladi va DeFi, RWA (real dunyo aktivlari) va transchegaraviy to‘lov ilovalarini kuchli jalb qiladi.

Arc’ning mahalliy tokeni hozirgi stablecoin tarmoqlaridagi muammolarni, masalan, yuqori gas to‘lovlari va kross-zanjir fragmentatsiyasini hal qilishi mumkin. Boshqaruv rag‘batlari orqali Arc RWA va DeFi uchun eng yaxshi platformaga aylanishi, BlackRock kabi institutlarning mablag‘larini jalb qilishi mumkin — Circle allaqachon BlackRock bilan USDC fondi bo‘yicha hamkorlik qilmoqda.

Bundan tashqari, AI va Web3 integratsiyasi tendensiyasi fonida, Circle’ning AI vositalari va tokeni birlashib, ishlab chiquvchilar ekotizimini tezlashtirishi mumkin. Qiyinchiliklar borasida, token chiqarishda markazlashuv va markazsizlashtirish o‘rtasida muvozanat saqlash zarur. Hozirgi Arc’ning ruxsatli dizayni hamjamiyat ishtirokini cheklashi mumkin, agar token dizayni noto‘g‘ri bo‘lsa, spekulyativ pufak paydo bo‘lishi mumkin. Bozor raqobati kuchli: Solana, Base kabi L1’lar allaqachon yetuk, Arc esa stablecoin uchun maxsus ustunligini isbotlashi kerak.

Uzoq muddatda, bu izlanish blokcheyn evolyutsiyasi tendensiyasiga mos keladi: umumiy platformadan vertikal ekotizimga o‘tish. Circle’ning uchinchi chorakdagi foyda o‘sishi uning biznes modeli barqarorligini isbotladi, mahalliy token esa katalizator bo‘ladi.

Hozirda ishtirokchilar test tarmog‘ida test tokenlarini olishlari va test tarmog‘ida kontrakt joylashtirish orqali ishtirok etishlari mumkin, rasmiylar batafsil qo‘llanma hujjatini e’lon qilgan.