Trump (Do‘stimiz) bu safargi “afv spektakli” Hollivud ssenariysidan ham hayajonliroq bo‘ldi, shou effekti to‘liq ta’minlandi. U bir tomondan televizorda “Men uni kimligini bilmayman” deb aytadi, ikkinchi tomondan esa kripto dunyosining “asosiy o‘yinchisi” CZ (Zhao Changpeng)ni qutqarib oladi. Bu darajadagi mahorat faqat Trumpga xos, boshqalar bo‘lsa, bunday vaziyatdan chiqib keta olmasdi.
Quyida, biz bu voqeaning eng so‘nggi tafsilotlari va asosiy nuqtalarini jamlab, “CZ afvi” hodisasi ortida qanday siyosiy va biznes almashinuvi hamda kripto dunyosidagi kuchlar muvozanati o‘zgarayotganini ko‘rib chiqamiz.
Birinchi parda: Prezidentning “chalkash hisoblari” — “60 Minutes”dagi asosiy portlash
Trumpning o‘zini chetga olish harakati: “Men uni kimligini bilmayman”
Amerika sobiq prezidenti Trump yaqinda “60 Minutes” dasturiga intervyu berar ekan, boshlovchi Norah O'Donnell tomonidan Binance asoschisi CZ (Zhao Changpeng)ni afv etish haqidagi qattiq savolga “Men uni kimligini bilmayman” degan juda dramatik javob berdi.
-
Afv sababini chetlab o‘tish: Nega hukumat tomonidan “AQSh milliy xavfsizligiga jiddiy zarar yetkazgan” (terroristik tashkilotlarga mablag‘ o‘tkazish bilan bog‘liq) kripto gigantini afv etdingiz, degan savolga Trump to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zini chetga oldi va faqat CZ taxminan 4 oyga hukm qilinganini bilishini aytdi hamda CZning ayblanishini Biden hukumatining “siyosiy ov”iga yukladi.
-
Manfaat almashinuvi haqidagi savol: Norah O'Donnell asosiy savolni qo‘ydi — “2025 yilda Binance 2 milliard dollarlik WLFI stablecoin xaridini amalga oshirishga yordam berganingizdan so‘ng, siz CZni afv etdingiz, bu manfaat almashinuvi emasmi?”
-
Trumpning universal javobi: Trump yana bir bor “Men bu haqida hech narsa bilmayman, chunki boshqa ishlar bilan band edim” deb javob berdi. Biroq, u o‘g‘lining kripto sohasida ishlashini ta’kidladi va “kripto yaxshi soha” deb maqtadi, lekin ular faqat biznes bilan shug‘ullanishini, hukumat ishlari bilan emasligini urg‘uladi.
Ikkinchi parda: Voqeaning asosi — Nega CZ to‘satdan afv qilindi?
2025 yil 24 oktyabrda, Trump prezidentlik vakolatidagi “afv huquqi”dan foydalanib, CZga ilgari pul yuvishga qarshi qonunni buzganlik uchun qo‘yilgan federal ayblarni bekor qildi.
Bu nafaqat CZ uchun shaxsiy “o‘limdan qutqaruvchi” afv bo‘ldi, balki Binance uchun ham Trump prezidentligi davrida AQSh bozorida kengayish yo‘lidagi eng katta tarixiy to‘siqni olib tashladi. CZ keyinchalik ochiq minnatdorchilik bildirib, “AQShni kriptovalyuta poytaxtiga aylantirish uchun bor kuchini sarflashini” aytdi.
Afv ishini uch asosiy nuqtai nazardan chuqur tahlil qilish
Nuqtai nazar
Asosiy fikr
Tafsilotlar bog‘liqligi
| Siyosat va biznes almashinuvi | Afv oddiy “qonundan tashqari rahm-shafqat” emas, balki “siyosiy afv” va “biznes yordami”ning yashirin almashinuvi. | Afvdan oldin Binance allaqachon Trump oilasining kripto kompaniyasi WLF bilan chuqur bog‘langan, USD1 (WLF stablecoin) orqali Binancega 2 milliard dollar sarmoya kiritishda yordam bergan. Eng “tasodifiy” tomoni shundaki, SEC USD1ni ro‘yxatga olishga ruxsat berganidan ko‘p o‘tmay, Binancega qarshi asosiy da’volarni bekor qildi. |
| Trumpning “kripto strategiyasi” | Munozarali pozitsiyadan to‘liq “kripto prezidenti” imidjini yaratishga o‘tish. | Asosiy motiv saylov siyosati. AQShda o‘n millionlab kripto egalari yangi va e’tibordan chetda qolmasligi kerak bo‘lgan yosh saylovchilar qatlamini tashkil qiladi. CZni afv etish, bitcoin zaxirasi yaratishni chaqirish kabi harakatlar orqali Trump bu siyosiy qo‘llab-quvvatlashni olishni maqsad qilgan. |
| Sohadagi burilish nuqtasi | Yetakchi kompaniyalar “regulyator qora ro‘yxati”dan “tizim ichidagi o‘yinchi”ga aylanmoqda, sohada “voyaga yetish” davri boshlandi. | Afv kripto sohasining yovvoyi o‘sish davridan chiqib, hokimiyat tomonidan “qonuniylashtirish” bosqichiga o‘tishini bildiradi. Kelajakda o‘yin qoidalari yanada qat’iy bo‘ladi, lekin shu bilan birga ko‘proq an’anaviy kapitalni jalb qiladi. |
Uchinchi parda: Bozor ta’siri va kelajakdagi yo‘nalishlar
1. Caixinning “eski yangiliklari” va strategik signallar
Nufuzli “Caixin” nashri afvdan so‘ng o‘z vaqtida CZ haqidagi maxsus maqolani e’lon qildi, unda u Xitoyga “yuan stablecoin chiqarishni jiddiy ko‘rib chiqishni” tavsiya qilgan . CZ keyinchalik bu intervyu afvdan oldin bo‘lganini aniqlik kiritdi, biroq maqolaning e’lon qilinish vaqti va mazmuni bozor tomonidan Binance tomonidan ataylab berilgan strategik signal sifatida talqin qilindi.
2. Sharq bozoriga yo‘naltirish: Binance’ning strategik ambitsiyasi
Amerika “afv”ini olgach, Binance’ning strategik niyati juda aniq: Sharq bozoriga tezroq qaytish.
CZ intervyuda RWA (real dunyo aktivlari) kelajakdagi asosiy jang maydoni bo‘lishini ta’kidladi. Xitoy materigidagi ulkan potentsial foydalanuvchilarni hisobga olib, Binance texnologik hamkorlik, yuan bilan bog‘langan kripto mahsulotlarini ishlab chiqish va boshqa usullar orqali, qonuniy doirada bosqichma-bosqich kirib borishni rejalashtirmoqda.
3. Bozor ta’siri: Siyosiy xavf oldinga chiqmoqda
Afv farmoni kuchga kirishi bilan kapital oqimi tezlashdi, BNB savdo hajmi va narxi qisqa muddatda tez ko‘tarildi, siyosiy qarorlar sababli “tez ko‘tarilish va tez tushish” holati yuzaga keldi.
Lekin uzoq muddatda, afv CZning tarixiy dog‘ini o‘chirgan bo‘lsa-da, kripto aktivlar uchun yangi “siyosiy noaniqlik” omilini olib kirdi. Geosiyosiy voqealar endi asosiy omilga aylanib, ayrim aktivlar narxini belgilovchi asosiy tashqi faktor bo‘lib bormoqda. Sanoatdagi raqobat endi “texnologiya-nazorat-siyosat” uch o‘lchamli shaxmatiga aylandi, siyosiy xavf esa asosiy strategik omilga aylandi.
Xulosa: Bu harakat, qoyilmaqom
Bu afv ishi — jonli “siyosiy va biznes spektakli”.
“Do‘stimiz” bir tomondan “bilmayman” deb manfaat almashinuvi gumonidan qutuldi, ikkinchi tomondan esa “kripto prezidenti” sifatida siyosiy ochkolarni qo‘lga kiritdi. CZ va Binance esa bu siyosiy afvdan foydalanib, eng katta tarixiy yukdan qutuldi va 2 milliard dollarlik “sharqiy shamol” bilan global kengayishni, ayniqsa Sharq bozorida strategik joylashishni yangidan boshladi. Bu harakat, qoyilmaqom.
Siz Trumpning “bilmayman” javobi haqida nima deb o‘ylaysiz?
