10·11 Refleksja po krachu: dlaczego wciąż nie mogę opuścić tej gry kryptowalutowej

Ostatnio często zastanawiam się nad swoimi życiowymi wyborami — przez ostatnie cztery lata niemal całkowicie poświęciłem się branży kryptowalut, a to „całkowicie” wcale nie jest przesadą: praktycznie nie mam innych rozrywek, większość czasu spędzanego na jawie bezpośrednio lub pośrednio kręci się wokół kryptowalut: badanie transakcji, testowanie nowych protokołów, rozmowy z ludźmi, publikowanie treści na platformie X, czytanie opinii innych, przeglądanie branżowych newsletterów oraz czytanie transkrypcji podcastów (wolę formę tekstową, bo czytam pięć razy szybciej niż oglądam wideo czy słucham audio).

Naprawdę kocham ten proces ciężkiej pracy, można nawet powiedzieć, że jestem trochę obsesyjny. To nie znaczy, że mam tylko jedno zainteresowanie — kryptowaluty — ale obecnie to jest mój główny punkt skupienia. Może pewnego dnia poczuję znużenie i wtedy poświęcę kilka tygodni lub miesięcy na przemyślenie kierunku życia, by w końcu znaleźć nowy cel. Patrząc wstecz, moja obsesja na punkcie liczb i spekulacji jest naprawdę oczywista.

Krach „10.11” był przerażający, ale wyszedłem z niego niemal bez szwanku. W weekend stosowałem na platformie Lighter strategię delta neutralną, a pozycje krótkie nie zostały automatycznie zlikwidowane jak na platformach takich jak Hyperliquid; jeśli chodzi o pozycje długie, miałem tylko aktywa spot. W tym czasie nie miałem żadnych pozycji perpetual na Bybit, a dzień przed krachem zamknąłem całkiem sporą transakcję na parze DOGE/BTC — pierwotnie po to, by spokojnie spędzić weekend, a teraz myślę, że gdybym jej nie zamknął, prawdopodobnie poniósłbym ogromne straty. Tak więc moje przetrwanie tym razem to w dużej mierze kwestia szczęścia.

Na co dzień używam zwykle niskiej dźwigni 2-3x, aby zmniejszyć wymagany depozyt zabezpieczający na scentralizowanych (CEX) lub zdecentralizowanych (DEX) giełdach. Jednak ten krach i tak mnie zszokował: średni spadek altcoinów wyniósł 62%, a niektóre tokeny zanotowały nawet spadki o 85%-99% — to oznacza, że wszyscy lewarowani gracze na longach zostali „zlikwidowani”. W ostatnich latach wielu agresywnych traderów (w branży zwanych „degens”) weszło na rynek kryptowalut, najpierw walcząc w ekosystemie Solana, a potem angażując się w perpetuals. Dziś handel z dźwignią stał się normą w branży, sam codziennie korzystam z lewara. Może ktoś powie, że ci traderzy nie mają pojęcia o zarządzaniu ryzykiem, ale moim zdaniem dźwignia 2-3x jest już dość konserwatywna. I szczerze mówiąc, nie sądzę, by ludzie po tym krachu zrezygnowali z lewara — za 1-2 tygodnie ci agresywni gracze wrócą na rynek, jakby nic się nie stało.

Pomyśl, jak można zabezpieczyć się przed średnim spadkiem altcoinów o 63% (a to tylko średnia, większość tokenów spadła znacznie bardziej)? To naprawdę szaleństwo.

Więc po tym krachu, kto zostanie, by dalej „walczyć” w tym cyklu?

Odpowiedzią są ci „uparci i ostrożni”: głównie trzymają aktywa spot, długo obserwują nowe tokeny lub projekty zanim zainwestują. Nie podążają ślepo za tłumem i nie „all-inują”, więc zwykle nie osiągają ogromnych zysków, ale ich portfele mogą stabilnie rosnąć rok do roku dzięki procentowi składanemu.

Najbardziej ucierpieli traderzy perpetuals; co ironiczne, wielu „die-hard altcoiners” (np. traderzy z ekosystemu Solana) wypadło stosunkowo dobrze — bo większość z nich handluje bez dźwigni. Oczywiście, część z nich weszła też na rynek perpetuals, a jeśli tak, to prawdopodobnie ponieśli ogromne straty. Jednak większość wciąż trzyma się „spotu”, więc nawet jeśli tracą, to nie tracą wszystkiego.

Dla zdecentralizowanych giełd perpetuals (Perp DEX) ten krach jest wart uwagi: na Hyperliquid pozycje krótkie zostały automatycznie zlikwidowane, co przyniosło zysk tokenowi platformy HLP; na Lighter pozycje krótkie nie zostały zlikwidowane, co spowodowało straty tokena LLP. Nikt nie może przewidzieć przyszłości Perp DEX, ale ten „test stresowy 10.11” zostawił branży wiele cennych lekcji i kierunków do poprawy. Na przykład, czy model buyback tokena HYPE wymaga korekty? Czy 100% buyback jest zrównoważony?

Czy przestanę używać dźwigni? Odpowiedź brzmi: nie. Wiem, że muszę być odpowiedzialny za wszystkie swoje transakcje i decyzje, ryzyko zawsze istnieje — jeśli nie ma ryzyka, nie ma też zysków.

Jeśli chodzi o sektor DeFi, spodziewam się w przyszłości fali likwidacji pozycji. Chociaż DeFi wypadło świetnie podczas krachu „10.11”, panika rynkowa już się rozprzestrzeniła i wielu ludzi może woleć trzymać aktywa w swoich portfelach, zamiast powierzać je stronom trzecim. Na szczęście USDe zachowało stabilność podczas tego wydarzenia. Moim zdaniem Ethena to prawdziwy „filar” DeFi — podtrzymuje cały ekosystem DeFi, a jeśli Ethena napotka problemy, wywoła to efekt domina (na przykład 70% całkowitej wartości zablokowanej (TVL) Pendle zależy od Ethena).

Patrząc w przyszłość, ciągle zastanawiam się, które altcoiny warto kupić. Obecnie skłaniam się ku MNT oraz tym „starym” tokenom, które istnieją od dawna. Poza tym uważam, że przyszła „spekulacyjna gorączka altcoinów” trochę ostygnie, więc PUMP i Fartcoin nie będą moimi głównymi celami inwestycyjnymi. Obecnie trzymam głównie stablecoiny i planuję stosować strategię „czysto newsową/narracyjną” — może nie przyniesie ona najwyższych zysków, ale przynajmniej dobrze ochroni moje środki w krótkim terminie.

Na koniec chcę powiedzieć:

Większość ludzi nie osiąga wymarzonego bogactwa, bo nie mają cech ludzi sukcesu.

Twoimi konkurentami są ci, którzy „urodzili się dla tej branży”: nie liczą godzin pracy, nie wycofują się w obliczu trudności. W dobrych czasach nie są leniwi, w złych nie rezygnują — to już stało się ich rytmem życia.

Bogactwo może być ich widocznym celem, ale tym, co naprawdę ich napędza, jest „proces pogoni”, „radość z rozwoju”, „szlifowanie umiejętności” oraz ciche doskonalenie się, gdy nikt nie patrzy.

Nie są obsesyjni na punkcie „mety”, lecz głęboko kochają „krajobraz po drodze”.

Właśnie dlatego, gdy inni wybierają zmęczenie lub rezygnację, oni wciąż potrafią „wygrywać” — nie dlatego, że „muszą wygrać”, ale dlatego, że nie potrafią sobie wyobrazić opuszczenia tej ukochanej „gry”.